Page 185 of 284

informacji znajduje się w części „Układ
ABS” rozdziału „Uruchamianie i ob-
sługa”.
UKŁAD KONTROLI
TRAKCJI (TCS)
Układ ten monitoruje obroty każdego
koła napędowego. W przypadku wykry-
cia poślizgu koła, ślizgające się koło(-a)
jest (są) hamowane i obniżana jest moc
silnika w celu zapewnienia większej sta-
bilności i lepszego przyspieszenia.
Układ TCS funkcjonuje podobnie do
mechanizmu różnicowego o kontrolo-
wanym poślizgu – kontroluje poślizg kół
na osiach napędowych. Jeśli jedno z kół
na osi napędowej kręci się szybciej niż
drugie, układ przyhamowuje ślizgające
się koło. Pozwala to na przekazanie
większego momentu obrotowego silnika
na koło, które nie ma poślizgu. Funkcja
ta pozostaje aktywna, nawet gdy układy
TCS i ESC są w trybie częściowego
wyłączenia. Więcej informacji znajduje
się w części „Elektroniczny układ stabi-
lizacji toru jazdy (ESC)” niniejszej in-
strukcji.UKŁAD WSPOMAGANIA
HAMULCÓW (BAS)
Układ BAS został opracowany, aby op-
tymalizować wydajność hamulców po-
jazdu podczas manewrów gwałtownego
hamowania. Układ wykrywa sytuacje
obejmujące gwałtowne hamowanie, od-
czytując prędkość i stopień włączenia
hamulców, a następnie generuje opty-
malne ciśnienie w układzie hamulco-
wym. Może to przyczynić się do skróce
Page 186 of 284

jazdy. Koryguje nadsterowność i podste-
rowność pojazdu poprzez wyhamowy-
wanie odpowiednich kół. W celu utrzy-
mania pojazdu na żądanej ścieżce może
również być ograniczana moc silnika.
Układ ESC wykorzystuje czujniki za-
montowane w poje\fdzie do ustalania za-
mierzonego przez kierowcę toru jazdy i
porównuje go z rzeczywistym torem
jazdy. Gdy rzeczywisty tor jazdy nie zga-
dza się z torem zamierzonym, układ
ESC włącza hamulec odpowiedniego
koła, przeciwdziałając w ten sposób
nadsterowności lub podsterowności.
• Nadsterowność to sytuacja, w którejpojazd skręca bardziej niż wynika to z
położenia kierownicy.
• Podsterowność to sytuacja, w której pojazd skręca mniej niż wynika to z
położenia kierownicy.
OSTRZEŻENIE!
Układ stabilizacji toru jazdy (ESC)
nie może powstrzymywać praw fizyki
oddziałujących na pojazd i nie może
zwiększać przyczepności ponad po-
ziom wynikający z warunków panują-
cych na drodze. Układ ESC nie zapo-
biega kolizjom ani wypadkom
wynikającym z jazdy z nadmierną
prędkością w zakrętach, jazdy po zbyt
śliskiej nawierzchni lub spowodowa-
nych hydroplaningiem. Nie zapo-
biega także wypadkom będącym na-
stępstwem utraty kontroli nad
pojazdem z powodu złej oceny przez
kierowcę warunków panujących na
drodze. Jedynie zachowanie bezpie-
czeństwa, koncentracja i doświadcze-
nie kierowcy może zapobiec wypad-
kom. Możliwości pojazdu
wyposażonego w układ ESC nie
wolno wykorzystywać w bezmyślny
lub niebezpieczny sposób, narażając
tym samym bezpieczeństwo osób
znajdujących się w poje\fdzie oraz
poza nim. Tryby pracy układu ESC
Wszystkie pojazdy wyposażone w ESC
mogą wybierać następujące tryby działa-
nia ESC:
Układ ESC wł\bczony
Jest to normalny tryb pracy układu ESC.
Ten tryb jest aktywny po każdym uru-
chomieniu pojazdu. Należy z niego ko-
rzystać w niemal większości sytuacji na
drodze. Układ ESC powinien być prze-
łączany w tryb częściowego wyłączenia
tylko w szczególnych, wymienionych
poniżej okolicznościach.
Tryb częściowy ESC
Ten tryb można uaktywnić w każdej
chwili za pomocą wyłącznika układu
ESC (umieszczone w dolnym panelu
przełączników pod elementami stero-
wania ogrzewaniem/klimatyzacją). W
trybie częściowego wyłączenia funkcja
TCS układu ESC (z wyjątkiem funkcji
ograniczonego poślizgu opisanej w czę-
ści dotyczącej układu TCS) jest wyłą-
czona, o czym świadczy lampka sygnali-
zująca usterkę/działanie układu ESC.
180
Page 187 of 284

Wszystkie inne funkcje związane ze sta-
bilizacją pojazdu przez układ ESC dzia-
łają normalnie, za wyjątkiem funkcji
ograniczania mocy silnika. Tryb częścio-
wego wyłączenia jest używany podczas
jazdy w głębokim śniegu albo na piasku
lub żwirze, kiedy do uzyskania odpo-
wiedniej przyczepności jest wymagana
większa liczba obrotów kół niż dozwo-
lona przez układ ESC.
Układ ESC można włączyć ponownie w
każdej chwili za pomocą jego wyłącz-
nika. Spowoduje to przywrócenie nor-
malnego trybu działania układu ESC.
OSTRZEŻENIE!
W trybie częściowego wyłączenia nie
działa funkcja ograniczania mocy sil-
nika przez układ ESC. Dlatego za-
awansowane funkcje stabilizacji po-
jazdu przez układ ESC działają w
ograniczonym zakresie.
INFORMACJA: Aby poprawić
przyczepność kół pojazdu podczas
jazdy z łańcuchami przeciwśniego-
wymi albo podczas ruszania w głębo-
kim śniegu, na piasku lub na żwirze,
można uaktywnić tryb częściowego
wył\bczenia układu, używaj\bc wył\bcz-
nika układu ESC. Po ust\bpieniu wa-
runków, które wymusiły uaktywnienie
trybu częściowego wył\bczenia układu
ESC, należy go ponownie wł\bczyć po-
przez ponowne naciśnięcie wył\bcz-
nika. Można to zrobić podczas jazdy.
LAMPKA SYGNALIZUJĄCA
USTE\fKĘ/DZIAŁANIE
UKŁADU ESC ORAZ
LAMPKA SYGNALIZUJĄCA
WYŁĄCZENIE UKŁADU
ESC
Lampka sygnalizująca usterkę/
działanie układu ESC na ze-
stawie wska\fników zapala się
po włączeniu zapłonu. Po-
winna zgasnąć po uruchomieniu silnika.
Jeśli lampka sygnalizująca usterkę/
działanie układu ESC stale świeci podczas
pracy silnika, w układzie ESC została wy-
kryta usterka. Jeśli lampka nadal świeci po
kilkukrotnym włączeniu zapłonu, a po-
jazd przejechał już kilka kilometrów z
prędkością większą niż 48 km/h, należy
jak najszybciej zwrócić się do autoryzowa-
nego dealera w celu zdiagnozowania i roz-
wiązania problemu.
Przeł\bcznik układu ESC
181
Page 188 of 284

Lampka sygnalizująca usterkę/działanie
układu ESC (znajdująca się na zestawie
wska\fników) zaczyna migać, jak tylko
opony tracą przyczepność i uaktywnia
się układ ESC. Lampka sygnalizująca
usterkę/działanie układu ESC miga
również, gdy uaktywnia się układ TCS.
Jeśli lampka sygnalizująca usterkę/
działanie układu ESC miga podczas
przyspieszania, zmniejszyć nacisk na pe-
dał przyspieszenia i wcisnąć go tylko w
minimalnym wymaganym stopniu.
Prędkość i styl jazdy należy dostosowy-
wać do panujących warunków drogo-
wych.
INFORMACJA:
• Lampka sygnalizuj\bca usterkę/działanie układu ESC i lampka syg-
nalizuj\bca wył\bczenie układu ESC
zapalaj\b się na chwilę po każdym
wł\bczeniu zapłonu.
• Po każdym wł\bczeniu zapłonu układ ESC jest w trybie wł\bczenia, nawet
jeśli został poprzednio wył\bczony.
• Gdy układ ESC się uaktywnia, gene- ruje odgłosy brzęczenia i klikania.
Jest to zjawisko normalne; dźwięki te wycisz\b się, gdy układ ESC prze-
stanie być aktywny po zakończeniu
manewru, który spowodował uak-
tywnienie układu.
Lampka sygnalizująca wyłą-
czenie układu ESC informuje
kierowcę, że układ stabilizacji
toru jazdy jest wyłączony.
OPONY — INFORMACJE
OGÓLNE
CIŚNIENIE W OPONACH
Prawidłowe ciśnienie napompowania
opon stanowi istotny czynnik mający
wpływ na bezpieczną i zadowalającą eks-
ploatację pojazdu. Nieprawidłowe ciś-
nienie w oponach ma wpływ na trzy
główne obszary:
Bezpieczeństwo
OSTRZEŻENIE!
• Nieodpowiednio napełnione opony są niebezpieczne i mogą być przy-
czyna kolizji.
(Kontynuacja)
OSTRZEŻENIE!(Kontynuacja)
• Zbyt niskie ciśnienie zwiększa ugię- cie opony i może prowadzić do jej
przegrzania i rozerwania.
• Nadmierne napompowanie zmniej- sza zdolność opony do amortyzowa-
nia wstrząsów. Przedmioty na dro-
dze i wyboje mogą spowodować
uszkodzenie i rozerwanie opony.
• Nadmiernie napompowane lub nie- dopompowane opony negatywnie
wpływają na właściwości jezdne po-
jazdu, a ich nagłe pęknięcie może
być przyczyną utraty kontroli nad
pojazdem.
• Nierówne wartości ciśnienia w opo- nach mogą utrudnić kierowanie.
Grozi to utratą kontroli nad pojaz-
dem.
• Nierówne wartości ciśnienia po obu stronach mogą powodować ściąga-
nie pojazdu na jedną ze stron.
• Przed rozpoczęciem jazdy każda opona powinna być napompowana
do zalecanego ciśnienia określonego
dla zimnej opony.
182
Page 189 of 284

Oszczędność
Nieprawidłowe ciśnienie napompowa-
nia może być przyczyną nierównego zu-
żywania się bieżników opon. Takie nie-
typowe wzorce zużycia skracają okres
eksploatacji opony, co skutkuje koniecz-
nością szybszej wymiany. Zbyt niskie
ciśnienie zwiększa również opór tocze-
nia, powodując zwiększone zużycie pa-
liwa.
Komfort jazdy i stabilność pojazdu
Odpowiednie napompowanie opon
sprzyja komfortowej je\fdzie. Nad-
mierne napompowanie jest przyczyną
wstrząsów i niekomfortowej jazdy.
CIŚNIENIE W OPONACH
Etykieta z informacją o zalecanym ciś-
nieniu w oponach znajduje się na środ-
kowym słupku po stronie kierowcy lub
na tylnej krawędzi drzwi kierowcy.
Dla niektórych pojazdów określono
„Dodatkowe informacje dotyczące ciś-
nienia w oponach” dla obciążeń pojazdu,które są niższe niż warunki maksymal-
nego obciążenia. Warunki dla tych ciś-
nień zamieszczono w rozdziale „Dodat-
kowe informacje dotyczące ciśnienia w
oponach” w niniejszej instrukcji.
Co najmniej raz w miesiącu należy
sprawdzać i korygować ciśnienie na-
pompowania opon, a także kontrolować
opony pod kątem widocznych uszko-
dzeń. Do sprawdzania ciśnienia w opo-
nach używać dobrej jakości kieszonko-
wego manometru. Nie określać, czy
opona jest prawidłowo napompowana,
na podstawie wyglądu. Opony radialne
mogą wyglądać na prawidłowo napom-
powane, podczas gdy ciśnienie jest zbyt
niskie.
PRZESTROGA!Po kontroli lub skorygowaniu ciśnienia
opony pamiętać, aby ponownie zamon-
tować nakrętkę zaworu. Zapobiega to
przedostawaniu się wilgoci i zanie-
czyszczeń do zaworu, co mogłoby do-
prowadzić do jego uszkodzenia.
Wartości ciśnienia w oponach określone
na etykiecie dotyczą zawsze ciśnienia w
zimnych oponach. Ciśnienie w zimnej
oponie to ciśnienie w oponie pojazdu,
który nie jechał przez ostanie 3 godziny
lub przejechał mniej niż 1,6 km po trzy-
godzinnym przestoju. Ciśnienie na-
pompowania zimnej opony nie może
przekroczyć maksymalnego ciśnienia
opony wytłoczonego na jej bocznej
ściance.
Ciśnienie w oponach należy sprawdzać
częściej, jeśli są one eksploatowane w
szerokim zakresie temperatury otocze-
nia, ponieważ wartości ciśnienia mogą
wahać się w zależności od temperatury
otoczenia.
Ciśnienie powietrza w oponie zmienia
się o około 7 kPa na każde 7°C tempe-
ratury powietrza. Należy o tym pamię-
tać, sprawdzając ciśnienie powietrza we-
wnątrz garażu, zwłaszcza zimą.
Przykład: jeżeli temperatura w garażu
wynosi 20°C, a temperatura na zewnątrz
wynosi 0°C, to ciśnienie zimnej opony
należy zwiększyć o 21 kPa, co odpo-
wiada 7 kPa na każde 7°C przy tej tem-
peraturze zewnętrznej.
183
Page 190 of 284

Ciśnienie w oponach może w trakcie
jazdy wzrastać od 13 do 40 kPa. NIE
NALE\bY zmniejszać ciśnienia w opo-
nach o tę przyrastającą wartość, ponie-
waż wtedy ciśnienie byłoby zbyt niskie.
Ciśnienie w oponach do jazdy z
wysokimi prędkościamiProducent pojazdu zaleca, aby je\fdzić z
bezpieczną prędkością i przestrzegać
ograniczeń prędkości. W sytuacji, gdy
ograniczenie prędkości i warunki pozwa-
lają na jazdę z wysoką prędkością, odpo-
wiednie napompowanie opon jest bardzo
ważne. Do jazdy z wysokimi prędkoś-
ciami może być wymagane większe ciśnie-
nie powietrza w oponach i mniejsze obcią-
żenie pojazdu. Informacje na temat
zalecanych, bezpiecznych prędkości, ob-
ciążeń i ciśnień napompowania zimnych
opon można uzyskać od producenta lub
autoryzowanego dealera opon.
OSTRZEŻENIE!
Jazda z wysoką prędkością przy mak-
symalnym obciążeniu jest niebez-
pieczna. Dodatkowe obciążenie opon
może doprowadzić do ich rozerwania.
Może to skutkować poważnym wy-
padkiem. Nie je\fdzić maksymalnie
obciążonym pojazdem ze stałymi
prędkościami przekraczającymi
120 km/h.
OPONY RADIALNEOSTRZEŻENIE!
Stosowanie w poje\fdzie opon radial-
nych w połączeniu z oponami innego
typu może spowodować, że pojazd
będzie trudno prowadzić. Niestabil-
ność może doprowadzić do wypadku.
Zawsze należy korzystać z kompletu
czterech opon radialnych. Nigdy nie
stosować ich z oponami innego typu. Przecięcia i przebicia opon radialnych
można naprawiać wyłącznie na obszarze
bieżnika, ponieważ ścianki boczne są
zbyt elastyczne. W kwestii napraw opon
radialnych należy konsultować się z au-
toryzowanym dealerem opon.
OBRACANIE KÓŁ W
MIEJSCU
W przypadku ugrzę\fnięcia w błocie,
piasku, śniegu lub na lodzie nie obracać
kołami w miejscu z prędkością wyższą
niż 48 km/h lub dłużej niż 30 sekund
jednostajnie bez zatrzymywania.
Dalsze informacje zawiera punkt „Uwal-
nianie ugrzę\fniętego pojazdu” w roz-
dziale „Postępowanie w sytuacjach awa-
ryjnych”.
184
Page 191 of 284

OSTRZEŻENIE!
Ślizganie się kół w miejscu może być
niebezpieczne. Siły powstające w wy-
niku nadmiernej prędkości obrotowej
kół mogą zniszczyć lub uszkodzić
opony. Opona może eksplodować i
spowodować obrażenia ciała. Jeśli po-
jazd ugrzązł, nie należy zwiększać
prędkość kół obracających się w miej-
scu powyżej 48 km/h lub przez okres
dłuższy niż 30 sekund bez zatrzyma-
nia. Nie wolno również dopuścić ni-
kogo w pobliże ślizgającego się koła,
niezależnie od prędkości.
WSKAŹNIKI ZUŻYCIA
OPONY
Wska\fniki zużycia opony znajdują się w
oponach zamontowanych fabrycznie,
aby można było łatwo określić, kiedy
opony należy wymienić. Wska\fniki te są umieszczane na dnie
szczelin w bieżniku. Będą się uwidacz-
niać jako paski, gdy wysokość bieżnika
spadnie do 2 mm. Gdy bieżnik jest starty
aż do wska\fników zużycia (TWI),
oponę należy wymienić na nową.
CZAS EKSPLOATACJI
OPONY
Czas eksploatacji opony zależy od zmie-
niających się czynników, włączając w to
m.in.:
• Styl jazdy
• Ciśnienie w oponach
• Przejechany dystans
OSTRZEŻENIE!
Opony, w tym oponę koła zapaso-
wego, należy wymieniać na nowe po
upływie sześciu lat, niezależnie od
stanu bieżnika. Niezastosowanie się
do tej zasady może skutkować nagłym
rozerwaniem opony. To z kolei może
doprowadzić do utraty kontroli nad
pojazdem i wypadku, który może być
przyczyną poważnych obrażeń lub
śmierci.
Opony zdjęte z obręczy należy przecho-
wywać w chłodnym, suchym miejscu, do
którego dociera jak najmniej światła.
Chronić opony przed kontaktem z ole-
jem, smarem i benzyną.
WYMIANA OPON
Opony zamontowane w nowym poje\f-
dzie mają odpowiednio zrównoważone
parametry. Należy regularnie kontrolo-
wać ich zużycie oraz ciśnienie napom-
powania zimnych opon. Gdy wymagana
jest wymiana opon na nowe (patrz punkt
„Wska\fniki zużycia opony”), producent
zaleca zakupienie opon o takim samym
rozmiarze, jakości i parametrach użyt-
kowych jakie miały opony zastosowane
1 — Zużyta opona
2 — Nowa opona
185
Page 192 of 284

fabrycznie. Oznaczenie rozmiaru opon
znajduje się na etykiecie z danymi doty-
czącymi opon i ładowności. Indeks noś-
ności i prędkości dla opon posiadanego
pojazdu można znale\fć w Karcie
pojazdu/dowodzie rejestracyjnym.
Zaleca się wymianę przednich i tylnych
opon parami. Wymiana tylko jednej
opony może poważnie zmniejszyć przy-
czepność pojazdu. W przypadku wy-
miany koła należy sprawdzić, czy specy-
fikacja opony odpowiada specyfikacji
oryginalnych kół pojazdu.
W razie jakichkolwiek pytań dotyczą-
cych parametrów opon lub ich możliwo-
ści użytkowych zaleca się kontakt z pro-
ducentem lub autoryzowanym dealerem
opon, które były zamontowane fabrycz-
nie. Założenie opon o innych, niezgod-
nych parametrach może negatywnie
wpłynąć na bezpieczeństwo, sterowność
i właściwości jezdne pojazdu.
OSTRZEŻENIE!
• Nie korzystać z opon i obręczy kół orozmiarach lub parametrach innych
niż określone dla danego pojazdu.
Niektóre kombinacje niezatwier-
dzonych opon i obręczy kół mogą
zmienić wymiary i charakterystykę
zawieszenia, co zmieni sterowność,
właściwości jezdne i sprawność ha-
mowania. To może doprowadzić do
nieprzewidywalnych reakcji pojazdu
na drodze i naprężeń podzespołów
układu kierowniczego i zawieszenia.
To z kolei może doprowadzić do
utraty kontroli nad pojazdem i wy-
padku, który może być przyczyną
poważnych obrażeń lub śmierci.
Używać wyłącznie opon i obręczy
kół o rozmiarach i indeksach nośno-
ści dopuszczalnych dla danego po-
jazdu.
(Kontynuacja)
OSTRZEŻENIE!(Kontynuacja)
• Nigdy nie używać opon o indeksie nośności lub prędkości niższej od
parametrów opon zamontowanych
fabrycznie w poje\fdzie. Używanie
opony o niższym indeksie nośności
może skutkować jej przeciążeniem i
rozerwaniem. To z kolei może do-
prowadzić do utraty kontroli nad
pojazdem lub wypadku.
• Założenie opon o niedostatecznym indeksie prędkości może doprowa-
dzić do nagłego rozerwania opony i
utraty kontroli nad pojazdem.PRZESTROGA!
Zamiana opon zamontowanych fa-
brycznie na opony o innym rozmiarze
może spowodować, że wskazania
prędkościomierza i licznika przebiegu
będą nieprawidłowe.
186