Page 169 of 265

OSTRZEŻENIE!
•Podczas jazdy przez stojącą wodę po-
jazd ma mniejs zą siłę napędową i
przyczepność ni\b normalnie. Przeje\b\f
d\bając przez stojącą wodę nie prz e-
kracza ć prędkości 8 km/h.•Jazda przez stojącą wodę ogranicza
mo\bliwości hamowania pojazdu,
przez co będzie on hamował na dłu\b\f
szym dystansie. Z tego względu po
wyjechaniu ze stojącej wody jechać
wolno i lekko, kilka razy nacisnąć pe-
dał hamulca, aby osuszy ć hamulce.• Przedostanie się wody do wnętrza
silnika mo\be spowodować jego zgaś\f
nięcie i zablokowanie, co mo\be do-
prowad zić do sytuacji, w której bę -
dzie potrzebna pomoc osób trzecich.
• Nieprzestrzeganie tych ostrz e\beń
mo\be prowadzić do powa\bnych
obra\beń lub śmierci osób w pojeździe
lub w jego pobli\bu. UKŁAD
WSPOMAGANIA
KIEROWNICY
Standardowy układ wspomagania
kie-
rownicy zapewnia prawidłowe reakcje
pojazdu na drodze oraz łatwe manewro-
wanie na ograniczonej przestrzeni. W
przypadku utraty wspomagania układ
kierowniczy zapewnia mo\bliwośćstero-
wania mechanicznego.
Jeśli z jakiegokolwiek powodu nastąpi
przerwa w działaniu wspomagania, na-
dal b ędzie mo\bna kierować pojazdem.
W takiej sytuacji odczuje się znaczny
wzrost oporów układu podczas ob raca-
nia kiero wnicą, zwłaszcza przy bardzo
niskich prędkościach i w trakcie mane-
wrowania na parkingu.
INFORMACJA:
•
Podwyższony poziom hałasu na koń-
cach zakresu ruchu kierownicy jest
uznawany za normalny i nie świadczy
o problemie związanym z układem
wspomagania.
• W pierwszych chwilach po urucho- mieniu pojazdu w niskiej temperatu-
rze pompa układu wspomagania
może hałasować. Wynika to z faktu,
że płyn w układzie kierowniczym jest
zimny i gęsty. Hałas ten należy trak-
tować jako zjawisko normalne, które
nie świadczy o uszkodzeniu układu
kierowniczego.OSTRZEŻENIE!
Dłu\bsza jazda z ograniczonym wsp o-
maganiem kierownicy mo\be stanowić
zagro\benie dla bezpieczeństwa osób w
pojeździe i poza nim. Nale\by jak na j-
szybciej uzyska ć pomoc serwisu.PRZESTROGA!
Przedłu\bająca się praca układu kierow -
niczego przy końcach zakresu ruchu
kierownicy powoduje wzrost te mpera-
tury płynu układu kierowniczego. Z
tego wz ględu nale\by w miarę mo\bliwo\f
ści unikać takich sytuacji. Mo\be nastą\f
pić uszkodzenie pompy układu wsp o-
magania kierownicy.
162
Page 170 of 265

KONTROLA PŁYNU W
UKŁADZIE
WSPOMAGANIA
KIEROWNICY
Nie ma konieczności okresowego kon-
trolowania poziomu płynu w układzie
wspomagania kierownicy. Płyn nale\by
kontrolować wyłącznie w sytuacji, gdy
podejrzewa się wyciek, występują niety-
powe hałasy i/lub układ nie działa w
sposób prawidłowy. Prz eglądy zaleca
się wykonywać w autoryzowanej stacji
obsługi.PRZESTROGA!
Nie u\bywać w przypadku układu
wspomagania kierownicy środków
chemicznych do przemywania ukła-
dów mechanicznych, p oniewa\b takie
substancje mogą uszkodzić podzespoły
układu wspomagania. Ograniczona
gwarancja na nowy pojazd nie ob ej-
muje powstałych w ten sposób uszko-
dz eń.
OSTRZEŻENIE!
Poziom płynu nale\by kontrolować na
poziomej nawierzchni i przy wyłącz o-
nym silniku, tak aby nie odnieść obra-
\beń w wyniku kontaktu z ruchomymi
podzespołami i uzyskać dokładny od-
czyt poziomu płynu. Nie wolno nale-
wa ć zbyt du\bej ilości płynu. Stosować
wyłącznie płyn do układu wsp omaga-
nia kierownicy zalecany przez produ-
centa.
W razie koniecz ności dolać odpo wied-
nią ilość płynu, aby uzyskać właściwy,
wskazany poziom. W przypadku ro zla-
nia c zystą szmatką wytrzeć płyn z wsz el-
kich powierzchni. W ięcej informacji na
ten temat znajduje się w części zatytuło-
wanej Płyny, środki smarne i oryginalne
części” w rozdziale Obsługa serwisowa
pojazdu”. HAMULEC POSTOJOWY
Przed opuszczeniem pojazdu upewnić
się, \be hamulec postojowy jest włączony
z pełną siłą. Pamiętać równie\b o poz
o-
stawieniu d źwigni zmiany biegów w
poło\beniu P.
Dźwignia hamulca postojowego zna j-
duje s ię na środkowej konsoli. Aby za-
c iągnąć hamulec postojowy, pociągnąć
dźwignię do góry z du\bą siłą. Aby z wol-
nić hamulec postojowy, lekko pociągnąć
dźwignię, wcisnąć środkowy przycisk i
całkowicie opuścić dźwignię.
Hamulec ręczny
163
Page 171 of 265

Gdy hamulec postojowy jest włączony,
a wyłącznik zapłonu znajduje się w
poło\beniu ON (wł.), na zestawie wskaź\f
ników świeci się lampka kontrolnaha-
mulców.
INFORMACJA:
• Gdy hamulec postojowy jest włą-
czony, a dźwignia zmiany biegów
zostanie przestawiona w położenie
do jazdy, lampka kontrolna hamul-
ców będzie migać. Jeśli zostanie wy-
kryte, że pojazd zaczął się poruszać\b
włączy się sygnał dźwiękowy ostrze-
gający kierowcę. Przed rozpoczę-
ciem jazdy całkowicie zwolnić ha-
mulec postojowy.
• Ta kontrolka sygnalizuje tylko fakt zaciągnięcia hamulca postojowego.
Nie wskazuje stopnia zaciągnięcia
hamulca.
Pa rkując na wzniesieniu nale\by skręcić
przednie koła w kierunku krawę\bnika,
jeśli przód pojazdu jest ustawiony w dół
wzniesienia. Jeśli przód pojazdu jest
ustawiony w górę wzniesienia, przednie koła nale\by skręcić w kierunku przeciw
-
nym do kraw ę\bnika. Włączyć hamulec
postojowy przed przestawieniem
dźwigni zmiany biegów w poło\benie P.
W przeciwnym razie obcią\benie mecha-
nizmu blokującego mo\be utrudnić wy-
cofanie d źwigni zmiany biegów z p oło-
\benia P. Hamulec postojowy powinien
być włączony zawsze, gdy kierowcy nie
ma w pojeździe.
OSTRZEŻENIE!
• Ustawienie dźwigni zmiany biegów w poło\beniu P nie mo\be zastępować
zaciągnięcia hamulca postojowego.
Parkując pojazd, zawsze nale\by za-
c iągać do końca hamulec postojowy,
aby zapobiec ewentualnym obra\be\f
niom ciała i zniszczeniu mienia
wskutek niezamierzonego ruchu sa-
mochodu.
• Wysiada jąc z pojazdu nale\by zawsze
zabrać z niego kluczyk zbli\beniowy i
zablokować zamki drzwi.
(Dalej)
OSTRZEŻENIE!(Dalej)
•Nie wolno pozostawiać w pojeździe
dzieci bez opieki ani dopuszczać do
sytuacji, w której mogłyby mieć do-
stęp do niezamkniętego pojazdu. Po-
zostawianie w samochodzie dzieci
bez opieki jest niebezpieczne z wielu
powodów. Grozi to po wa\bnymi obra-
\beniami lub śmiercią zarówno d zie-
cka, jak i innych osób. Dzieciom na-
le\by zakazać dotykania hamulca
postojowego, pedału hamulca i
dźwigni zmiany biegów.• Nie wolno pozostawiać kluczyka zbli\beniowego w pojeździe ani w
jego pobli\bu. Dziecko mogłoby uru-
chomić podnośniki szyb, inne me-
chanizmy lub cały samochód.
•Przed ruszeniem upewnić się, \beha-
mulec postojowy jest całkowicie
zwolniony; nieprzestrzeganie tego za-
lecenia mo\be prowadzić do uszkodz e-
nia układu hamulcowego i kolizji.
(Dalej)
164
Page 172 of 265

OSTRZEŻENIE!(Dalej)
•Przed wyjściem z pojazdu zawsze
włączać hamulec postojowy z pełną
siłą, tak aby pojazd się nie przetoczył i
nie spowodował zniszczeń mienia ani
obra\beń osób. Pamiętać równie\b o
pozostawieniu dźwigni zmiany bie-
gów w p oło\beniu P. Nieprzestrz ega-
nie tej zasady mo\be spowodować, \be
pojazd samoistnie się przetoczy i bę -
dzie przyc zyną zniszczeń mienia lub
obra\beń osób.PRZESTROGA!Jeśli lampka kontrolna hamulców poz o-
staje w łączona po zwolnieniu hamulca
postojowego, sygnalizowana jest usterka
układu hamulcowego. Układ hamul-
cowy powinien zosta ć niezwłoczniena-
prawiony w autoryzowanej stacji ob-
sługi.
UKŁAD
ZAPOBIEGAJĄCY
BLOKOWANIU KÓŁ
PRZY HAMOWANIU
(ABS)Układ ABS zapewnia z większoną stabil-
ność pojazdu i wydajność układu hamul-
cowego w większości warunków hamo-
wania. Komputer sterujący działaniem
układu kontroluje ciśnienie hydrauliczne
w układzie hamulcowym, zapobiegając
blokowaniu się kół, aby w miarę mo\bli\f
wości nie dochodziło do poślizgów na
śliskiej nawierzchni.OSTRZEŻENIE!
• Naprzemienne wciskanie i z walnia-
nie pedału hamulca (hamowanie
pulsacyjne) w p ojeździe z układem
ABS zmniejsza skuteczność hamo-
wania i mo\be doprowadzić do wy-
padku. Pompowanie pedałem ha-
mulca wyd łu\ba drogę hamowania.
Gdy konieczne jest zwolnienie lub
zatrzymanie pojazdu, nale\by po pro-
stu mocno wcis nąć pedał hamulca.
(Dalej)
OSTRZEŻENIE! (Dalej)
• Układ ABS nie mo\be pow strzymy-
wa ć praw fizyki oddziałujących na
pojazd i nie mo\be zwiększać mo\bli\f
wości hamowania i kierowania p o-
jazdem ponad poziom wynika jący ze
stanu hamulców, ogumienia i przy-
czep ności.
•Układ ABS nie mo\be zapobiegać ko-
lizjom, w tym wypadkom wynika ją\f
cym z nadmiernej prędkości na zakrę -
tach, zbyt małej od ległości od pojazdu
poprzedzającego lub hydroplaningu.• Mo\bliwości pojazdu wyposa\bonego w układ ABS nie wolno wykorzysty-
wa ć w bezmyślny lub niebezpieczny
sposób, nara\bając tym samym bez -
piecz eństwo osób w pojeździe oraz
poza nim.
Lampka ostrzegawcza układu
ABS sygnalizuje stan układu
zapobiegającego blokowaniu
kół przy hamowaniu. Zapala
się po włączeniu zapłonu i mo\be poz o-
sta ć włączona do czterech sekund.
165
Page 173 of 265

Jeśli lampka kontrolna układu ABS pozo-
staje w łączona lub zapala się podczas
jazdy, oznacza to, \be część układu hamul-
cowego odpowiedzialna za zapobieganie
blokowaniu s ię kół podczas hamowania
nie działa prawidłowo i wymagana jest
naprawa. Jednak konwencjonalny układ
hamulcowy będzie nadal działał normal-
nie, o ile nie świeci się lampka kontrolna
hamulców.W przypadku, gdy lampka kontrolna
układu ABS nie gaśnie, nale\by jak na j-
szybciej wykona ć przegląd układu ha-
mulcowego, aby za pewnić prawidłowe
działanie układu ABS. Jeśli lampka
ABS nie zapala się po włączeniu za-
płonu, nale\by jak najszybciej wymienić
jej \barówkę.
W przypadku, gdy świeci się zarówno
lampka kontrolna hamulców jak i
lampka kontrolna układu ABS, układ
ABS i układ elektronicznego rozdziału
sił hamowania (EBD) nie działają. Wy-
magana jest niezwłoczna naprawa
układu ABS. Skontaktowa ć się zauto-
ryzowanym dealerem. Podczas jazdy z
prędkością przekrac za-
jącą 11 km/h mo\bna usłyszeć cha rakte-
rystyczny d źwięk klikania oraz pewne
powiązane z tym hałasy silnika. Dźwięki
te powstają podczas cyklicznej samo-
kontroli układu ma jącej na celu weryfi-
kację prawidłowego działania układu
ABS. Taka samokontrola następuje po
ka\bdym uruchomieniu pojazdu, gdy p o-
jazd przekroczy prędkość 11 km/h.
Układ ABS uaktywnia się w trakcie ha-
mowania w określonych warunkach dro-
gowych i hamowania. Warunki sprzyja-
jące aktywacji układu ABS obejmują lód,
śnieg, \bwir, wyboje, tory kolejowe, luźne
zanieczyszczenia lub gwałtowne hamo-
wanie.W trakcie aktywnego działania układu
ABS mogą równie\b występować nastę -
pujące zjawiska:
• Praca silnika ABS (mo\be kontynuo-
wa ć pracę przez krótki czas po zatrzy-
maniu)
• d źwięk klikania zaworów elektromag -
netycznych, • pulsowanie pedału hamulca,
• nieznaczne wpadanie lub odbijanie
pedału hamulca na końcu jego skoku.
Są to normalne przejawy działania
układu ABS.
OSTRZEŻENIE!
Układ ABS zawiera zaawansowane
podzespoły elektroniczne, które mogą
być podatne na zakłócenia wynikające
z nieprawidłowego monta\bu lub zbyt
wysokiej mocy urządzeń radiowych.
Takie zakłócenia potencjalnie mogą
być przyczyną utraty mo\bliwości za-
działania układu ABS. Monta\b tego
typu sprzętu powinien być przepro wa-
dzany przez odpowiednio wykwalifi-
kowanych specjalistów.
Wszystkie koła i opony pojazdu mus zą
być tego samego typu i rozmiaru, a
opony muszą być odpowiednio nap om-
powane, aby sygnały odczytywane przez
komputer były precyzyjne.
166
Page 174 of 265

ELEKTRONICZNY
UKŁAD KONTROLI
HAMULCÓW
Pojazdmo\be być wyposa\bony w opcjo-
nalny zaawansowany elektroniczny
układu kontroli hamulców, który obej-
muje układ zapobiega jący blokowaniu
kół podczas hamowania (ABS), układ
kontroli trakcji (TCS), układ wsp oma-
gania hamulców (BAS) oraz układ sta-
bilizacji toru jazdy (ESC). Wszystkie te
układy działa ją wspólnie w celu zwięk -
szenia sta bilności i kontroli w ró\bnych
warunkach jazdy, a wspólnie określa się
je mianem ESC.
UKŁAD ZAPOBIEGAJĄCY
BLOKOWANIU KÓŁ PRZY
HAMOWANIU (ABS)
Ten układ pomaga kierowcy utrzymy-
wa ć kontrolę nad pojazdem podczas
hamowania przy niekorzystnych wa run-
kach drogowych. Układ kontroluje c iś\f
nienie hydrauliczne w układzie hamul-
cowym, zapobiega jąc blokowaniu się
kół, aby w miarę mo\bliwości nie docho-
dziło do p oślizgów w trakcie hamowania na śliskiej nawierzchni. Więcej
informa-
cji znajduje s ię w części Układ ABS”
rozdziału Uruchamianie i obsługa”.
UKŁAD KONTROLI
TRAKCJI (TCS)
Układ ten monitoruje obroty ka\bdego
koła napędowego. W przypadku wykry-
cia p oślizgu koła, ślizgające się koło(-a)
jest (s ą) hamowane i obni\bana jest moc
silnika w celu zapewnienia większej sta-
bilności i lepszego przyspieszenia.
Układ TCS funkcjonuje podobnie do
mechanizmu ró\bnicowego o kontrolo-
wanym p oślizgu – kontroluje poślizg kół
na osiach napędowych. Jeśli jedno z kół
na osi napędowej kręci się szybciej ni\b
drugie, układ przyhamowuje ślizgające
się koło. Pozwala to na przekazanie
większego momentu obrotowego silnika
na koło, które nie ma poślizgu. Funkcja
ta pozostaje aktywna, nawet gdy układy
TCS i ESC są w trybie częściowego
wyłączenia. Więcej informacji znajduje
się w części Elektroniczny układ sta bili-
zacji toru jazdy (ESC)” niniejszej in-
strukcji. UKŁAD WSPOMAGANIA
HAMULCÓW (BAS)
Układ BAS został opracowany, aby op-
tymalizowa
ć wydajność hamulców p o-
jazdu podczas manewrów gwałtownego
hamowania. Układ wykrywa sytuacje
ob ejmujące gwałtowne hamowanie, od-
c zytując prędkość i stopień włączenia
hamulców, a następnie generuje opty-
malne c iśnienie w układzie hamulc o-
wym. Mo\be to przyczynić się do skróce
Page 175 of 265

OSTRZEŻENIE!
• Układ BAS nie mo\be powstrzymy-
wa ć praw fizyki oddziałujących na
pojazd i nie mo\be zwiększać mo\bli\f
wości hamowania pojazdem ponad
poziom wynikający ze stanu hamul-
ców, ogumienia i przyczep ności.
•Układ BAS nie mo\be zapobiegać ko-
lizjom, w tym wypadkom wynika ją\f
cym z nadmiernej prędkości na zakrę -
tach, zbyt małej od ległości od pojazdu
poprzedzającego lub hydroplaningu.• Mo\bliwości pojazdu wyposa\bonego w układ BAS nie wolno wykorzysty-
wa ć w bezmyślny lub niebezpieczny
sposób, nara\bając tym samym bez -
piecz eństwo osób w pojeździe oraz
poza nim. ELEKTRONICZNY UKŁAD
STABILIZACJI TORU
JAZDY (ESC)
Układ ten poprawia kontrolę i stabilność
kierunkową w ró\bnych warunkach
jazdy. Koryguje nadsterowność i p
odste-
ro wność pojazdu poprzez wyhamo wy-
wanie odpowiednich kół. W celuutrzy-
mania pojazdu na \bądanej ście\bce mo\be
równie\b być ograniczana moc silnika.
Układ ESC wykorzystuje czujniki za-
montowane w p ojeździe do ustalania za-
mierzonego przez kierow cę toru jazdy i
porównuje go z rzeczywistym torem
jazdy. Gdy rzeczywisty tor jazdy nie z ga-
dza s ię z torem zamierzonym, układ
ESC włącza hamulec odpowiedniego
koła, przeciwdziałając w ten sposób
nadsterowności lub podsterowności.
• Nadsterowność to sytuacja, w której pojazd skręca bardziej ni\b wynika to z
poło\benia kierownicy.
• Podsterowność to sytuacja, w której pojazd skręca mniej ni\b wynika to z
poło\benia kierownicy.
OSTRZEŻENIE!
Układ stabilizacji toru jazdy (ESC) nie
mo\be powstrzymywać praw fizyki
oddziałujących na pojazd i nie mo\be
zwiększać przyczepności ponad p o-
ziom wynika jący z warunków panują\f
cych na drodze. Układ ESC nie
zapobiega kolizjom ani wypadkom wy-
nika jącym z jazdy z nadmierną pręd\f
kością w zakrętach, jazdy po zbyt śli\f
skiej nawierzchni lub spowodowanych
hydroplaningiem. Nie zapobiega tak\be
wypadkom będącym następstwem
utraty kontroli nad pojazdem z p o-
wodu złej oceny przez kierow cęwa-
runków panujących na drodze. Jedynie
zachowanie bezpieczeństwa, koncen-
tracja i doświadczenie kierowcy mo\be
zapobiec wypadkom. Mo\bliwości p o-
jazdu wyp osa\bonego w układ ESC nie
wolno wykorzystywać w bezmyślny lub
niebezpieczny sposób, nara\bając tym
samym bezpieczeństwo osób znajdują\f
cych się w pojeździe oraz poza nim.
168
Page 176 of 265

Tryby pracy układu ESC
Wszystkie pojazdy wyposa\bone w ESC
mogą wybierać następujące tryby działa-
nia ESC:
Układ ESC włączony
Jest to normalny tryb pracy układu ESC.
Ten tryb jest aktywny po ka\bdymuru-
chomieniu pojazdu. Nale\by z niegoko-
rzysta ć w niemal większości sytuacji na
drodze. Układ ESC powinien być prz e-
łączany w tryb częściowego wyłączenia
tylko w szczególnych, wymienionych
poni\bej okolicznościach.
Tryb częściowy ESC
Ten tryb mo\bna uaktywnić w ka\bdej
chwili za pomocą wyłącznika układu
ESC (umieszczone w dolnym panelu
przełączników pod elementami stero-
wania ogrzewanie m/klimatyzacją). W
trybie częściowego wyłączenia funkcja
TCS układu ESC (z wyjątkiem funkcji
ograniczonego poślizgu opisanej w czę -
ści dotyczącej układu TCS) jest wyłą\f
czona, o czym świadczy lampka s ygnali-
z ująca usterkę/działanie układu ESC. Wszystkie inne funkcje związane ze
sta-
bili zacją pojazdu przez układ ESC d zia-
ła ją normalnie, za wyjątkiem funkcji
ograniczania mocy silnika. Tryb częśc io-
wego wyłączenia jest u\bywany podczas
jazdy w głębokim śniegu albo na piasku
lub \bwirze, kiedy do uzyskania odp o-
wiedniej przyczep ności jest wymagana
większa liczba obrotów kół ni\b doz wo-
lona przez układ ESC.
Układ ESC mo\bna włączyć ponownie w
ka\bdej chwili za pomocą jego wyłącz -
nika. Spowoduje to przywrócenie nor-
malnego trybu działania układu ESC.
OSTRZEŻENIE!W trybie cz ęściowego wyłączenia nie
działa funkcja ograniczania mocy s il-
nika przez układ ESC. Dlatego za-
awansowane funkcje stabilizacji pojazdu
przez układ ESC działa ją w ograniczo-
nym zakresie.INFORMACJA:
Aby poprawić przyczepność kół po-
jazdu podczas jazdy z łańcuchami
przeciwśniegowymi albo podczas ru-
szania w głębokim śniegu, na piasku
lub na żwirze, można uaktywnić tryb
częściowego wyłączenia układu, uży-
wając wyłącznika układu ESC. Po
ustąpieniu warunków, które wymusiły
uaktywnienie trybu częściowego wyłą-
czenia układu ESC, należy go ponow-
nie włączyć poprzez ponowne naciś-
nięcie wyłącznika. Można to zrobić
podczas jazdy.
Przełącznik układu ESC
169