Page 337 of 592

E-Four (Elektronicznie sterowany nap´d na cztery ko∏a) (wersje
z nap´dem na cztery ko∏a)
W zale˝noÊci od warunków jazdy uk∏ad automatycznie prze∏àcza
pomi´dzy nap´dem na przednie ko∏a a nap´dem na cztery ko∏a,
pomagajàc zachowaç dobre prowadzenie i stabilnoÊç podczas
jazdy. Uk∏ad w∏àcza nap´d na cztery ko∏a, np. podczas skr´tu, pod-
jazdu pod gór´, ruszania lub przyspieszania oraz podczas jazdy na
Êliskiej nawierzchni, np. mokrej lub pokrytej Êniegiem.
Sygnalizacja hamowania awaryjnego
Podczas gwa∏townego hamowania automatycznie w∏àczane sà
Êwiat∏a awaryjne w sposób pulsacyjny w celu ostrze˝enia kierow-
ców poruszajàcych si´ z ty∏u.
Uk∏ad kontroli toru jazdy przyczepy
Pomaga kierowcy kontrolowaç tor jazdy przyczepy poprzez selek-
tywne stosowanie odpowiedniej si∏y hamowania dla poszczególnych
kó∏ i zmniejszenie momentu obrotowego silnika, je˝eli wykryte zo-
stanie ko∏ysanie si´ przyczepy.
Uk∏ad kontroli toru jazdy przyczepy jest cz´Êcià uk∏adu stabilizacji
toru jazdy (VSC) i nie b´dzie dzia∏aç, je˝eli uk∏ad stabilizacji toru
jazdy (VSC) jest wy∏àczony lub uszkodzony.
4-5. Korzystanie z funkcji wspomagajàcych prowadzenie samochodu337
4
Jazda
43 RAV4 HV OM42B04E 9/2/16 1:02 PM Page 337 (Black plate)
Page 338 of 592

Lampka sygnalizacyjna poÊlizgu mi-
ga, informujàc o dzia∏aniu uk∏adów
kontroli nap´du (TRC), stabilizacji
toru jazdy (VSC), zapobiegania
blokowaniu kó∏ podczas hamowania
(ABS) i kontroli toru jazdy przy-
czepy.
Gdy samochód ugrz´ênie w b∏ocie, piasku lub Êniegu, uk∏ad kontroli
nap´du (TRC) mo˝e ograniczyç si∏´ nap´dowà przekazywanà z hybry-
dowego uk∏adu nap´dowego na ko∏a. Naciskajàc przycisk , nale˝y wy-
∏àczyç uk∏ad kontroli nap´du (TRC), co u∏atwi uwolnienie samochodu.
W celu wy∏àczenia uk∏adu kontroli
nap´du (TRC) nale˝y szybko na-
cisnàç i puÊciç przycisk .
Na wyÊwietlaczu wielofunkcyjnym
pojawi si´ komunikat „Traction
Control Turned Off ”.
Ponowne naciÊni´cie przycisku
w∏àcza uk∏ad kontroli nap´du
(TRC).
3384-5. Korzystanie z funkcji wspomagajàcych prowadzenie samochodu
Wy∏àczanie uk∏adu kontroli nap´du (TRC)
Kiedy dzia∏ajà uk∏ady kontroli nap´du (TRC), stabilizacji toru
jazdy (VSC), zapobiegania blokowaniu kó∏ podczas hamowania
(ABS) i kontroli toru jazdy przyczepy
43 RAV4 HV OM42B04E 9/2/16 1:02 PM Page 338 (Black plate)
Page 339 of 592

Wy∏àczenie uk∏adów kontroli nap´du (TRC), stabilizacji toru jazdy (VSC)
i kontroli toru jazdy przyczepy
W celu wy∏àczenia uk∏adów kontroli nap´du (TRC), stabilizacji toru jazdy
(VSC) i kontroli toru jazdy przyczepy nale˝y przytrzymaç wciÊni´ty przycisk
przez co najmniej 3 sekundy przy zatrzymanym samochodzie.
Na wyÊwietlaczu pojawi si´ komunikat „Traction Control Turned Off ” i zaÊwieci
si´ lampka kontrolna wy∏àczonego uk∏adu stabilizacji toru jazdy „VSC OFF”*.
Ponowne naciÊni´cie przycisku w∏àcza uk∏ady kontroli nap´du (TRC),
stabilizacji toru jazdy (VSC) i kontroli toru jazdy przyczepy.
*: Wersje z uk∏adem wczesnego reagowania w razie ryzyka zderzenia (PCS):
Uk∏ady przedkolizyjnego wspomagania hamowania i przedkolizyjnego auto-
matycznego hamowania sà równie˝ wy∏àczone. ZaÊwieci si´ lampka
ostrzegawcza uk∏adu wczesnego reagowania w razie ryzyka zderzenia
„PCS” i na wyÊwietlaczu wielofunkcyjnym pojawi si´ komunikat. (
S. 273)
Kiedy na wyÊwietlaczu wielofunkcyjnym wyÊwietlany jest komunikat
informujàcy o wy∏àczeniu uk∏adu kontroli nap´du (TRC), nawet je˝eli wy-
∏àcznik uk∏adu stabilizacji toru jazdy „VSC OFF” nie zosta∏ naciÊni´ty
Oznacza to, ˝e uk∏ad kontroli nap´du (TRC) oraz wspomaganie ruszania na
pochy∏oÊci nie dzia∏a. Nale˝y skontaktowaç si´ z autoryzowanà stacjà obs∏ugi
Toyoty lub innym specjalistycznym warsztatem.
Odg∏osy i wibracje powodowane przez uk∏ady zapobiegania blokowaniu
kó∏ podczas hamowania (ABS), wspomagania hamowania awaryjnego
(BA), kontroli nap´du (TRC), stabilizacji toru jazdy (VSC), kontroli toru
jazdy przyczepy i wspomagania ruszania na pochy∏oÊci
Pracy tych uk∏adów towarzyszà wymienione poni˝ej objawy. ˚aden z nich nie
jest objawem usterki.
Mogà byç odczuwalne wibracje nadwozia i uk∏adu kierowniczego.
Po zatrzymaniu samochodu mo˝e byç s∏yszalny odg∏os pracy silnika elek-
trycznego.
Podczas pracy uk∏adu zapobiegania blokowaniu kó∏ podczas hamowania
(ABS) peda∏ hamulca zasadniczego mo˝e lekko pulsowaç.
Po zadzia∏aniu uk∏adu zapobiegania blokowaniu kó∏ podczas hamowania
(ABS) peda∏ hamulca zasadniczego mo˝e si´ lekko obni˝yç.
Odg∏osy pracy uk∏adu ECB (Elektronicznie sterowanego uk∏adu hamul-
cowego)
W wymienionych ni˝ej przypadkach pracy uk∏adu ECB mogà towarzyszyç od-
g∏osy. Nie sà one objawem usterki.
Odg∏osy pracy w komorze silnika podczas naciskania na peda∏ hamulca
zasadniczego.
Dêwi´k pracy silnika elektrycznego uk∏adu hamulcowego s∏yszalny
w przedniej cz´Êci pojazdu, gdy otwar te zostanà drzwi kierowcy.
Odg∏osy pracy w komorze silnika po up∏ywie minuty lub dwóch od zatrzy-
mania hybrydowego uk∏adu nap´dowego.
4-5. Korzystanie z funkcji wspomagajàcych prowadzenie samochodu339
4
Jazda
43 RAV4 HV OM42B04E 9/2/16 1:02 PM Page 339 (Black plate)
Page 340 of 592

Odg∏os pracy uk∏adu EPS
Podczas obracania kierownicà mo˝e byç s∏yszalny dêwi´k (warkot) pracy sil-
nika elektrycznego. Nie jest on oznakà usterki uk∏adu.
Automatyczne ponowne w∏àczenie uk∏adów kontroli nap´du (TRC), sta-
bilizacji toru jazdy (VSC) i kontroli toru jazdy przyczepy
Je˝eli uk∏ady kontroli nap´du (TRC), stabilizacji toru jazdy (VSC) i kontroli to-
ru jazdy przyczepy sà wy∏àczone, uk∏ady te zostanà automatycznie ponownie
w∏àczone w nast´pujàcych sytuacjach:
Przyciskiem rozruchu zostanie wybrany stan wy∏àczony.
Je˝eli wy∏àczony jest tylko uk∏ad kontroli nap´du (TRC), to po zwi´kszeniu
pr´dkoÊci zostanie on automatycznie w∏àczony.
Jednak je˝eli uk∏ady kontroli nap´du (TRC), stabilizacji toru jazdy (VSC)
i kontroli toru jazdy przyczepy sà wy∏àczone, automatyczna aktywacja uk∏a-
dów nie nastàpi po zwi´kszeniu pr´dkoÊci.
Zmniejszona efektywnoÊç dzia∏ania wspomagania w uk∏adzie kierowniczym
W przypadku wykonywania przez d∏u˝szy czas cz´stych ruchów kierownicà
nast´puje chwilowe obni˝enie si∏y wspomagania w uk∏adzie kierowniczym
w celu unikni´cia przegrzania uk∏adu wspomagajàcego. W tym stanie kierow-
nica mo˝e stawiaç zwi´kszony opór. Nale˝y wtedy zaprzestaç intensywnych
manewrów kierownicà lub zatrzymaç samochód i wy∏àczyç hybrydowy uk∏ad
nap´dowy. W ciàgu 10 minut uk∏ad powinien powróciç do normalnego stanu.
Warunki uruchomienia uk∏adu wspomagania ruszania na pochy∏oÊci
Uk∏ad dzia∏a, gdy spe∏nione sà cztery poni˝sze warunki:
Dêwignia przek∏adni nap´dowej znajduje si´ w po∏o˝eniu innym ni˝ P lub
neutralne N (podczas ruszania do przodu lub do ty∏u w gór´ wzniesienia).
Samochód jest zatrzymany.
Zwolniony jest peda∏ przyspieszenia.
Zwolniony jest hamulec postojowy.
Automatyczne wy∏àczenie uk∏adu wspomagania ruszania na pochy∏oÊci
W sytuacjach wyszczególnionych poni˝ej wspomaganie ruszania na pochy∏oÊci
zostanie przerwane:
Dêwignia przek∏adni nap´dowej zosta∏a przestawiona w po∏o˝enie P lub
neutralne N.
Zosta∏ wciÊni´ty peda∏ przyspieszenia.
Zosta∏ uruchomiony hamulec postojowy.
Up∏yn´∏o oko∏o 2 sekund od zwolnienia nacisku na peda∏ hamulca zasad-
niczego.
3404-5. Korzystanie z funkcji wspomagajàcych prowadzenie samochodu
43 RAV4 HV OM42B04E 9/2/16 1:02 PM Page 340 (Black plate)
Page 341 of 592

4-5. Korzystanie z funkcji wspomagajàcych prowadzenie samochodu341
4
Jazda
Uk∏ad zapobiegania blokowaniu kó∏ podczas hamowania (ABS) nie
dzia∏a skutecznie, gdy
Zosta∏a przekroczona przyczepnoÊç opon do pod∏o˝a (np. nadmiernie
zu˝yte opony na drodze pokrytej Êniegiem).
Podczas szybkiej jazdy po drodze o mokrej nawierzchni pomi´dzy opo-
nami a pod∏o˝em tworzà si´ kliny wodne.
Droga hamowania przy dzia∏ajàcym uk∏adzie zapobiegania blokowa-
niu kó∏ podczas hamowania (ABS) mo˝e byç d∏u˝sza ni˝ normalnie
Uk∏ad zapobiegania blokowaniu kó∏ podczas hamowania (ABS) nie jest
przeznaczony do skracania drogi hamowania. W szczególnoÊci w ni˝ej wy-
mienionych warunkach nale˝y utrzymywaç bezpiecznà odleg∏oÊç od po-
przedzajàcego pojazdu:
Podczas jazdy po drodze piaszczystej, ˝wirowej lub pokrytej Êniegiem.
Podczas jazdy z ∏aƒcuchami przeciwpoÊlizgowymi na ko∏ach.
Podczas przeje˝d˝ania przez wyboje w nawierzchni.
Podczas jazdy po drodze o nawierzchni nierównej lub z ubytkami.
Uk∏ad kontroli nap´du (TRC) nie dzia∏a skutecznie, gdy
Na Êliskiej nawierzchni, mimo dzia∏ajàcego uk∏adu kontroli nap´du (TRC),
mo˝e nie byç mo˝liwe utrzymanie kierunku jazdy i p∏ynne przyspieszanie.
Samochód nale˝y prowadziç szczególnie ostro˝nie w warunkach, w których
mo˝e zachowywaç si´ niestabilnie, tracàc mo˝liwoÊç p∏ynnego przyspieszania.
Uk∏ad wspomagania ruszania na pochy∏oÊci nie dzia∏a skutecznie, gdy
Nie nale˝y nadmiernie polegaç na uk∏adzie wspomagania ruszania na
pochy∏oÊci. Wspomaganie ruszania na pochy∏oÊci mo˝e nie dzia∏aç sku-
tecznie na znacznych stromiznach oraz na oblodzonych nawierzchniach.
W przeciwieƒstwie do hamulca postojowego wspomaganie ruszania na
pochy∏oÊci nie s∏u˝y do utrzymywania samochodu nieruchomo przez
d∏u˝szy czas. Nie nale˝y wykorzystywaç wspomagania ruszania na po-
chy∏oÊci do utrzymywania samochodu nieruchomo na stoku, poniewa˝
mo˝e to doprowadziç do wypadku.
Gdy zadzia∏ajà uk∏ady kontroli nap´du (TRC), stabilizacji toru jazdy
(VSC), zapobiegania blokowaniu kó∏ podczas hamowania (ABS) i kon-
troli toru jazdy przyczepy
Miga lampka sygnalizacyjna poÊlizgu. Samochód nale˝y zawsze prowadziç
z zachowaniem rozwagi. Nieostro˝na jazda mo˝e doprowadziç do wypad-
ku. Szczególnà ostro˝noÊç nale˝y zachowaç, gdy miga lampka sygnaliza-
cyjna poÊlizgu.
43 RAV4 HV OM42B04E 9/2/16 1:02 PM Page 341 (Black plate)
Page 342 of 592

3424-5. Korzystanie z funkcji wspomagajàcych prowadzenie samochodu
Gdy uk∏ady kontroli nap´du (TRC), stabilizacji toru jazdy (VSC) i kon-
troli toru jazdy przyczepy sà wy∏àczone
W takich warunkach samochód nale˝y prowadziç szczególnie ostro˝nie
z dostosowaniem odpowiedniej pr´dkoÊci do panujàcych warunków. W ce-
lu zachowania stabilnoÊci toru jazdy oraz odpowiedniego przyspieszania
bez wyraênej potrzeby nie nale˝y wy∏àczaç uk∏adów kontroli nap´du (TRC),
stabilizacji toru jazdy (VSC) i kontroli toru jazdy przyczepy.
Wymiana opon
Na wszystkich ko∏ach powinny byç za∏o˝one opony jednakowego rozmiaru,
jednakowej marki oraz o takim samym wzorze bie˝nika i noÊnoÊci. We
wszystkich powinno byç prawid∏owe ciÊnienie.
Za∏o˝enie niejednakowych opon mo˝e spowodowaç wadliwe dzia∏anie
uk∏adów zapobiegania blokowaniu kó∏ podczas hamowania (ABS), kontroli
nap´du (TRC), stabilizacji toru jazdy (VSC) i kontroli toru jazdy przyczepy.
Wymieniajàc opony lub ko∏a, nale˝y skontaktowaç si´ z autoryzowanà sta-
cjà obs∏ugi Toyoty lub innym specjalistycznym warsztatem.
Prawid∏owy stan opon i zawieszenia
U˝ywanie opon w jakikolwiek sposób wadliwych oraz modyfikacje uk∏adu
zawieszenia majà negatywny wp∏yw na uk∏ady wspomagajàce kierowc´
podczas jazdy i w konsekwencji mogà doprowadziç do ich awarii.
Ârodki ostro˝noÊci dotyczàce uk∏adu kontroli toru jazdy przyczepy
Uk∏ad kontroli toru jazdy przyczepy nie jest w stanie zmniejszyç ko∏ysania
przyczepy we wszystkich sytuacjach. W zale˝noÊci od wielu czynników, ta-
kich jak stan samochodu, przyczepy, nawierzchni jezdni i warunków ze-
wn´trznych panujàcych na drodze, dzia∏anie uk∏adu kontroli toru jazdy przy-
czepy mo˝e nie byç skuteczne. Nale˝y przeczytaç uwa˝nie instrukcj´ ob-
s∏ugi przyczepy oraz informacje na temat bezpiecznego i prawid∏owego ho-
lowania przyczepy.
Je˝eli pojawi si´ ko∏ysanie przyczepy
Nale˝y przestrzegaç podanych ni˝ej Êrodków ostro˝noÊci.
Nieprzestrzeganie ich grozi Êmiercià lub powa˝nymi obra˝eniami cia∏a.
Nale˝y mocno chwyciç kierownic´. Ustawiç jà w pozycji do jazdy na wprost.
Nie próbowaç kontrolowaç ko∏ysania przyczepy, obracajàc kierownicà.
Nale˝y jak najszybciej bardzo delikatnie i stopniowo zwolniç peda∏ przy-
spieszenia w celu zmniejszenia pr´dkoÊci.
Nie nale˝y zwi´kszaç pr´dkoÊci. Nie nale˝y równie˝ u˝ywaç peda∏u ha-
mulca zasadniczego.
Je˝eli kierownica nie zostanie zbyt gwa∏townie skr´cona oraz nie zostanie
nadmiernie u˝yty peda∏ hamulca zasadniczego, samochód i przyczepa po-
winny si´ ustabilizowaç. (
S. 225)
43 RAV4 HV OM42B04E 9/2/16 1:02 PM Page 342 (Black plate)
Page 343 of 592

Korzystanie z trybu jazdy ekonomicznej
W trybie jazdy ekonomicznej przekazywanie momentu obrotowego
na ko∏a, w reakcji na wciÊni´cie peda∏u przyspieszenia, przebiega
w sposób bardziej p∏ynny. Ponadto do minimum ograniczana jest
praca uk∏adu klimatyzacji (ogrzewanie/ch∏odzenie), co przyczynia
si´ do zmniejszenia zu˝ycia paliwa. (
S. 238)
Obserwowanie wskaênika stanu hybrydowego uk∏adu nap´dowego
Utrzymywanie wskaênika stanu hybrydowego uk∏adu nap´dowego
w zakresie ekonomicznym pozwoli do minimum ograniczyç zu˝ycie
paliwa, a tym samym emisj´ zanieczyszczeƒ. (
S. 108)
Obs∏uga dêwigni przek∏adni nap´dowej
Podczas jazdy w ruchu ulicznym o du˝ym nat´˝eniu lub podczas
zatrzymania na czerwonym Êwietle dêwignia przek∏adni nap´dowej
powinna znajdowaç si´ w po∏o˝eniu D. Podczas parkowania samo-
chodu nale˝y przestawiç dêwigni´ przek∏adni nap´dowej w po∏o˝e-
nie P. Przestawienie dêwigni w po∏o˝enie neutralne N nie wp∏ywa
na zmniejszenie zu˝ycia paliwa, poniewa˝ w tym czasie pracuje sil-
nik spalinowy natomiast energia elektryczna nie jest wytwarzana.
Dodatkowo, gdy u˝ywany jest uk∏ad klimatyzacji itp., zu˝ywana jest
energia z akumulatora trakcyjnego.
Obs∏uga peda∏u przyspieszenia i peda∏u hamulca zasadniczego
Samochód nale˝y prowadziç p∏ynnie, unikajàc gwa∏townego przy-
spieszania i hamowania. Stopniowe przyspieszanie i hamowanie
powoduje bardziej efektywne wykorzystanie silnika elektrycznego
(trakcyjnego) bez koniecznoÊci u˝ycia mocy silnika spalinowego.
Nale˝y unikaç powtarzajàcego si´ cz´sto przyspieszania, poniewa˝
powoduje ono dodatkowe zu˝ycie energii akumulatora trakcyjnego,
wp∏ywajàc negatywnie na zu˝ycie paliwa. Akumulator trakcyjny mo-
˝e zostaç do∏adowany podczas jazdy z lekko zwolnionym peda∏em
przyspieszenia.
4-6. Wskazówki dotyczàce jazdy343
4
Jazda
Wskazówki dotyczàce jazdy
samochodem z nap´dem hybr ydowym
Przestrzeganie poni˝szych wskazówek umo˝liwi ekonomicznà
i najmniej ucià˝liwà dla Êrodowiska naturalnego jazd´.
43 RAV4 HV OM42B04E 9/2/16 1:02 PM Page 343 (Black plate)
Page 344 of 592

Hamowanie
Zwalniaç delikatnie, odpowiednio wczeÊnie uruchamiajàc hamulce.
Umo˝liwi to odzyskiwanie wi´kszych iloÊci energii elektrycznej.
W ruchu ulicznym o du˝ym nat´˝eniu
Naprzemienne przyspieszanie i zwalnianie oraz d∏ugie postoje na
Êwiat∏ach kierujàcych ruchem negatywnie wp∏ywa na zu˝ycie paliwa.
Zalecane jest korzystanie z komunikatów drogowych, by w maksy-
malnym stopniu unikaç przestojów w podró˝y. W ruchu ulicznym
o du˝ym nat´˝eniu nale˝y jechaç powoli, delikatnie redukujàc nacisk
na peda∏ hamulca zasadniczego i unikajàc nadu˝ywania peda∏u
przyspieszania. Pozwoli to uniknàç nadmiernego zu˝ycia paliwa.
Na autostradzie
Utrzymywaç sta∏à pr´dkoÊç jazdy. Zbli˝ajàc si´ do punktu poboru
op∏at lub innych przeszkód, z odpowiednim wyprzedzeniem zwal-
niaç peda∏ przyspieszenia i delikatnie hamowaç. Umo˝liwi to odzy-
skiwanie wi´kszych iloÊci energii elektrycznej podczas zwalniania.
Uk∏ad klimatyzacji
Korzystaç z klimatyzacji tylko wtedy, gdy jest taka potrzeba. Pozwo-
li to uniknàç nadmiernego zu˝ycia paliwa.
W sezonie letnim: Przy wysokiej temperaturze otoczenia korzystaç
z funkcji recyrkulacji powietrza w kabinie. Ograniczy to obcià˝enie
uk∏adu klimatyzacji, a tym samym zmniejszy zu˝ycie paliwa.
W sezonie zimowym: Poniewa˝ automatyczne przerywanie pracy
silnika spalinowego nie b´dzie nast´powa∏o, dopóki silnik oraz
wn´trze samochodu nie rozgrzejà si´ dostatecznie, spowoduje to
zwi´kszone zapotrzebowanie na paliwo. Unikanie nadu˝ywania
ogrzewania przyczyni si´ do ograniczenia zu˝ycia paliwa.
Kontrola ciÊnienia w oponach
Nale˝y regularnie kontrolowaç ciÊnienie w ogumieniu. Nieprawid∏owe
ciÊnienie w ogumieniu mo˝e negatywnie wp∏ywaç na ekonomik´ jazdy.
Ponadto u˝ywanie opon zimowych do jazdy po suchej nawierzchni,
ze wzgl´du na zwi´kszone tarcie, prowadzi do nadmiernego zu˝ycia
paliwa. Nale˝y stosowaç ogumienie odpowiednio dobrane do pory
roku.
3444-6. Wskazówki dotyczàce jazdy
43 RAV4 HV OM42B04E 9/2/16 1:02 PM Page 344 (Black plate)