PRZESTROGA!
• Przed przestawieniem dźwignizmiany biegów z położenia P,
przestawić wyłącznik zapłonu
z położenia LOCK/OFF
w położenie ON/RUN i wcisnąć
pedał hamulca. W przeciwnym razie
istnieje ryzyko uszkodzenia dźwigni
zmiany biegów.
• NIE WOLNO zwiększać obrotów
silnika podczas przestawiania
dźwigni zmiany biegów z położenia
P lub N w inne położenia, ponieważ
może to doprowadzić do
uszkodzenia układu napędowego.
Następujące lampki kontrolne
potwierdzają ustawienie dźwigni
zmiany biegów w położenie P:
• Przy ustawianiu dźwigni w położeniu P przesunąć dźwignię do oporu
w przód, następnie w lewo, aż do
całkowitego zablokowania. • Sprawdzić, czy na wyświetlaczu
położenia dźwigni zmiany biegów
wskazywane jest położenie P.
• Po zwolnieniu pedału hamulca sprawdzić, czy dźwignia zmiany
biegów nie przesuwa się z położeniaP.
R (cofanie)
To położenie umożliwia
przemieszczanie pojazdu w tył.
Dźwignię zmiany biegów przestawiać
w położenie R wyłącznie po całkowitym
zatrzymaniu pojazdu.
N (neutralne)
To położenie należy stosować, gdy
pojazd stoi przez dłuższy czas
z pracującym silnikiem. Przy tym
położeniu dźwigni zmiany biegów
można uruchamiać silnik. Jeśli zachodzi
konieczność wyjścia z pojazdu, włączyć
hamulec postojowy i ustawić dźwignię
zmiany biegów w położenie P.
OSTRZEŻENIE!
Nie przetaczać pojazdu przy dźwigni
w położeniu N i nigdy nie wyłączać
zapłonu podczas zjeżdżania ze
wzniesienia. Są to niebezpieczne
praktyki, które ograniczają możliwości
reakcji kierowcy na działania innych
uczestników ruchu lub zmiany
warunków na drodze. To z kolei może
doprowadzić do utraty kontroli nad
pojazdem lub wypadku.PRZESTROGA!
Holowanie, uruchamianie na pych lub
przemieszczanie pojazdu z dźwignią
zmiany biegów w położeniu N może
spowodować bardzo poważne
uszkodzenie skrzyni biegów. Więcej
informacji znajduje się w części
„Holowanie rekreacyjne” w rozdziale
„Uruchamianie i obsługa”
i „Holowanie niesprawnego pojazdu”
w rozdziale „Postępowanie
w sytuacjach awaryjnych”.
D (jazda)
Tego położenia należy używać
w większości sytuacji, podczas jazdy
w terenie zabudowanym i na trasie.
208
Położenie zapewnia płynną zmianę
biegów w górę i w dół oraz optymalne
zużycie paliwa. Skrzynia biegów
automatycznie włącza zredukowany
pierwszy bieg, następnie drugi, trzeci,
bezpośredni czwarty i nadbiegowy piąty.
Położenie D zapewnia optymalne
zachowanie pojazdu podczas jazdy we
wszystkich typowych warunkach.
W przypadku częstej zmiany biegów
(np. podczas jazdy z dużym
obciążeniem, w górzystym terenie, przy
dużym wietrze wiejącym od przodu lub
podczas holowania ciężkiej przyczepy)
należy skorzystać z trybu AutoStick®
(więcej informacji znajduje się w części
„AutoStick®” niniejszego rozdziału),
aby włączyć niższy bieg. W takich
warunkach wybranie niższego
przełożenia usprawni jazdę i przyczyni
się do wydłużenia czasu eksploatacji
przekładni dzięki wyeliminowaniu
niepotrzebnych zmian biegów
i nadmiernego ciepła.
Tryb Limp Home skrzyni biegów
Skrzynia biegów jest elektronicznie
monitorowana pod kątem
nieprawidłowego działania. W
przypadku wykrycia warunku, którymógłby spowodować uszkodzenie
skrzyni biegów, uruchamiany jest tryb
Limp Home skrzyni biegów. W tym
trybie skrzynia biegów pozostaje na
wybranym przełożeniu aż do
zatrzymania pojazdu. Po zatrzymaniu
pojazdu skrzynia biegów pozostanie na
drugim biegu niezależnie od wybranego
przełożenia przeznaczonego do jazdy
w przód. Położenia P, R i N będą
działać w sposób prawidłowy. Lampka
sygnalizująca usterkę (MIL) może się
świecić. Tryb Limp Home umożliwia
dojazd do autoryzowanej stacji obsługi
bez uszkodzenia skrzyni biegów, aby
można było przeprowadzić czynności
serwisowe.
W przypadku chwilowego problemu
skrzynię biegów można wyzerować
w celu odzyskania kontroli nad
wszystkimi biegami poprzez wykonanie
następujących czynności:
1. Zatrzymać pojazd.
2. Ustawić dźwignię zmiany biegów
w położeniu P.
3. Wyłączyć silnik.
4. Poczekać około 10 sekund.
5. Ponownie uruchomić silnik.
6. Ustawić dźwignię zmiany biegów
w żądanym położeniu. W przypadku
braku usterki przywracane jest normalne
działanie skrzyni biegów.
INFORMACJA:
Pomimo tego, że skrzynię biegów
można zresetować, zalecamy
odwiedzenie autoryzowanego dealera
przy najbliższej okazji. Autoryzowana
stacja obsługi jest wyposażona w sprzęt
diagnostyczny, za pomocą którego
można stwierdzić, czy problem może
się powtórzyć.
Jeśli skrzyni biegów nie można
wyzerować, kontrola w autoryzowanej
stacji obsługi jest niezbędna.
Działanie nadbiegu
Automatyczna skrzynia biegów jest
wyposażona w elektronicznie sterowany
nadbieg (piąte przełożenie). Skrzynia
biegów automatycznie włącza
nadbiegowe przełożenie w przypadku
spełnienia następujących warunków:
• dźwignia zmiany biegów w położeniu
D,
209
• Prędkość pojazdu jest wystarczającoduża i
• kierowca nie wciska pedału przyspieszenia z dużą siłą.
AUTOSTICK®
Funkcja AutoStick® jest interaktywnym
układem umożliwiającym ręczną
zmianę biegów. Funkcja zapewnia
większą kontrolę nad pojazdem.
Funkcja AutoStick® pozwala na
maksymalne wykorzystanie efektu
hamowania silnikiem, eliminację
niepotrzebnych zmian biegów i poprawę
ogólnych osiągów pojazdu.
Funkcja ta pozwala także na większą
kontrolę nad pojazdem podczas
wyprzedzania, jazdy w mieście, na
śliskich nawierzchniach zimą, w terenie
górskim, z przyczepą i w wielu innych
sytuacjach.
DZIAŁANIE — SILNIK
DIESEL 3,0 l
Gdy dźwignia zmiany biegów znajduje
się w położeniu D, skrzynia biegów
zmienia biegi automatycznie,
wykorzystując pięć dostępnych
przełożeń. Aby włączyć funkcję AutoStick®, przestawić dźwignię
zmiany biegów w prawo lub w lewo
(+/-)
w p ołożeniu D lub nacisnąć jeden
z przełączników łopatkowych (+/-) na
kierownicy, zależnie od wyposażenia.
Gdy funkcja AutoStick® jest aktywna,
zestaw wskaźników wyświetla bieżące
położenie skrzyni biegów. W trybie
AutoStick® skrzynia biegów zmieni
bieg na wyższy lub niższy (+/-) po
wybraniu prze łożenia przez kierowcę (za
pomocą dźwigni zmiany biegów lub
przełączników łopatkowych [zależnie
od wyposażenia]), pod warunkiem, że
zmiana biegu nie spowoduje zbyt
niskich lub zbyt wysokich obrotów
silnika. Skrzynia biegów pozostanie na
wybranym przełożeniu do momentu
wybrania innego biegu lub do momentu
wystąpienia sytuacji opisanej powyżej.
• Włączenie funkcji AutoStick® w trybie D spowoduje automatyczne
przestawienie skrzyni biegów na
wyższy bieg, gdy zostanie osiągnięta
maksymalna prędkość obrotowa
silnika.
• Włączenie funkcji AutoStick® w trybie SPORT nie spowoduje
automatycznego przestawienia skrzyni biegów na wyższy bieg, gdy
zostanie osiągnięta maksymalna
prędkość obrotowa silnika. Bieg
zostanie zmieniony tylko na polecenie
kierowcy.
• Skrzynia biegów automatycznie zmieni bieg na niższy, gdy pojazd
zacznie zwalniać (aby zapobiec
zdławieniu silnika), a na wyświetlaczu
zostanie wyświetlone bieżące
przełożenie.
• Skrzynia biegów automatycznie zredukuje biegi do pierwszego
w przypadku zatrzymania pojazdu. Po
zatrzymaniu pojazdu kierowca
powinien ręcznie zmieniać biegi na
wyższe (+) wraz ze wzrostem
prędkości jazdy.
• Wciśnięcie pedału przyspieszenia z dużą siłą powoduje automatyczną
zmianę biegu na niższy (w celu
zwiększenia przyspieszenia), gdy jest
to konieczne.
• Można ruszać na pierwszym lub na drugim biegu. Włączenie wyższego
biegu (+), gdy pojazd stoi, umożliwia
ruszenie z drugiego biegu. Ruszanie
210
z drugiego biegu jest wskazane na
ośnieżonej lub oblodzonej
nawierzchni.
• Układ zignoruje próby włączenia najwyższego biegu przy zbyt małej
prędkości jazdy.
• Nie należy korzystać z tempomatu, gdy włączony jest tryb AutoStick®.
• Z miany biegów w trybie AutoStick® są bardziej odczuwalne.
Aby wyłączyć tryb AutoStick®,
przytrzymać dźwignię zmiany biegów
w prawym położeniu lub nacisnąć
i przytrzymać przełącznik łopatkowy (+)
(zależnie od wyposażenia) aż do pojawia
się ikony „D” na zestawie wskaźników.
Funkcję AutoStick® można włączyć lub
wyłączyć w dowolnym momencie, bez
zdejmowania nogi z pedału
przyspieszenia.OSTRZEŻENIE!
Nie należy redukować biegu w celu
hamowania silnikiem podczas jazdy po
śliskiej nawierzchni. Koła napędowe
mogą stracić przyczepność i pojazd
może wpaść w poślizg, powodując
wypadek lub obrażenia. JAZDA NA ŚLISKIEJ
NAWIERZCHNI
PRZYSPIESZANIE
Przy gwałtownym przyspieszaniu na
pokrytej śniegiem, mokrej lub innej
śliskiej nawierzchni przednie koła mogą
nierównomiernie ściągać pojazd na
prawo lub na lewo. To zjawisko
występuje, gdy tylne (napędzające) koła
mają różną przyczepność
z nawierzchnią.
OSTRZEŻENIE!
Gwałtowne przyspieszanie na śliskiej
nawierzchni jest niebezpieczne.
Nierówna przyczepność tylnych kół
może spowodować nagłą zmianę
kierunku jazdy. To z kolei może
doprowadzić do utraty kontroli nad
pojazdem lub wypadku. Gdy istnieje
ryzyko słabej przyczepności, należy
przyspieszać powoli i z zachowaniem
ostrożności (lód, śnieg, błoto, piasekitp.).
PRZYCZEPNOŚĆ
Podczas jazdy po mokrej lub pokrytej
błotem pośniegowym nawierzchni
istnieje możliwość, że między oponą
a nawierzchnią powstanie klin wodny.
Takie zjawisko to hydroplaning, który
może powodować częściową lub
całkowitą utratę kontroli nad pojazdem
i uniemożliwić hamowanie. Aby
ograniczyć prawdopodobieństwo jego
wystąpienia, należy przestrzegać
następujących zaleceń:
1. Jeździć z niższą prędkością podczas
ulew lub gdy występuje błoto
pośniegowe.
2. Jeździć z niższą prędkością, gdy na
jezdni stoi woda lub występują dużekałuże.
3. Wymieniać opony na nowe od razu,
gdy ujawnią się wskaźniki zużycia
opony.
4. Utrzymywać właściwe ciśnienie
w oponach.
5. Zachowywać odpowiedni dystans od
pojazdu poprzedzającego, aby uniknąć
kolizji w przypadku gwałtownego
hamowania.
211
JAZDA PRZEZ WODĘ
Jazda przez wodę, która ma więcej niż
kilka centymetrów głębokości, wymaga
wyjątkowej ostrożności. W przeciwnym
razie może dojść do sytuacji
niebezpiecznych lub uszkodzenia
pojazdu.
PŁYNĄCA/PODNOSZĄCA
SIĘ WODAOSTRZEŻENIE!
Nie jeździć po lub w poprzek jezdni lub
dróg gruntowych, gdzie występuje
płynąca i/lub podnosząca się woda (np.
po burzy). Płynąca woda może
uszkodzić nawierzchnię lub materiał
jezdni lub drogi gruntowej, wskutek
czego pojazd mógłby zatonąć
w głębokiej wodzie. Co więcej, płynąca
i/lub podnosząca się woda może
z łatwością unieść i zabrać pojazd
z prądem. Nieprzestrzeganie tych
zasad może prowadzić do poważnych
obrażeń lub śmierci osób w pojeździe
lub w jego pobliżu.PŁYTKA WODA STOJĄCA
Mimo że ten pojazd może jeździć przez
płytką, stojącą wodę, przed taką jazdą
należy rozważyć poniższą przestrogę
i ostrzeżenie.
PRZESTROGA!
• Przed przejechaniem zawsze należy
sprawdzić głębokość stojącej wody.
Nigdy nie przejeżdżać przez wodę,
która jest głębsza niż odległość od
nawierzchni do dolnej krawędzi
obręczy kół pojazdu.
• Przed przejechaniem przez stojącą
wodę określić stan jezdni lub drogi
gruntowej, która znajduje się pod
wodą, oraz czy pod wodą nie ma
żadnych przeszkód.
• Przejeżdżając przez stojącą wodę nie
przekraczać prędkości 8 km/h.
Ograniczy to efekt fali i rozbryzgów.
(Dalej)
PRZESTROGA!(Dalej)
• Jazda przez stojącą wodę może być
przyczyną uszkodzenia
podzespołów układu napędowego.
Po przejechaniu przez stojącą wodę
zawsze przeprowadzać kontrolę
płynów w pojeździe (tj. oleju
silnikowego, przekładniowego,
w mechanizmach różnicowych itp.)
pod kątem zanieczyszczeń (tj. mętny
lub spieniony płyn). Nie
kontynuować jazdy, jeśli zostanie
stwierdzone zanieczyszczenie
jakiegokolwiek płynu w pojeździe,
ponieważ może to prowadzić do
dalszych uszkodzeń. Ograniczona
gwarancja na nowy pojazd nie
obejmuje powstałych w ten sposób
uszkodzeń.
• Przedostanie się wody do wnętrza
silnika może spowodować jego
zgaśnięcie i zablokowanie oraz
poważne wewnętrzne uszkodzenia.
Ograniczona gwarancja na nowy
pojazd nie obejmuje powstałych
w ten sposób uszkodzeń.
212
samokontroli układu mającej na celu
weryfikację prawidłowego działania
układu ABS. Taka samokontrola
następuje po każdym uruchomieniu
pojazdu, gdy pojazd przekroczy
prędkość 11 km/h.
Układ ABS uaktywnia się w trakcie
hamowania w określonych warunkach
drogowych i hamowania. Warunki
sprzyjające aktywacji układu ABS
obejmują lód, śnieg, żwir, wyboje, tory
kolejowe, luźne zanieczyszczenia lub
gwałtowne hamowanie.
W trakcie aktywnego działania układu
ABS mogą również występować
następujące zjawiska:
• Praca silnika ABS (możekontynuować pracę przez krótki czas
po zatrzymaniu)
• Dźwięk klikania zaworów elektromagnetycznych
• Pulsowanie pedału hamulca
• Nieznaczne wpadanie lub odbijanie pedału hamulca na końcu jego skoku
Są to normalne przejawy działania
układu ABS.
OSTRZEŻENIE!
• Układ ABS zawiera zaawansowane podzespoły elektroniczne, które
mogą być podatne na zakłócenia
wynikające z nieprawidłowo
zamontowanego lub zbyt wysokiej
mocy sprzętu radiowego. Takie
zakłócenia potencjalnie mogą być
przyczyną utraty możliwości
zadziałania układu ABS. Montaż
tego typu sprzętu powinien być
przeprowadzany przez odpowiednio
wykwalifikowanych specjalistów.
• Naprzemienne wciskanie
i zwalnianie pedału hamulca
(hamowanie pulsacyjne) w pojeździe
z układem ABS zmniejsza
skuteczność hamowania i może
doprowadzić do wypadku.
Pompowanie pedałem hamulca
wydłuża drogę hamowania. Gdy
konieczne jest zwolnienie lub
zatrzymanie pojazdu, należy po
prostu mocno wcisnąć pedałhamulca.
(Dalej)
OSTRZEŻENIE!(Dalej)
• Układ ABS nie może
powstrzymywać praw fizyki
oddziałujących na pojazd i nie może
zwiększać możliwości hamowania
i kierowania pojazdem ponad
poziom wynikający ze stanu
hamulców, ogumienia
i przyczepności.
• Układ ABS nie może zapobiegać
kolizjom, w tym wypadkom
wynikającym z nadmiernej
prędkości na zakrętach, zbyt małej
odległości od pojazdu
poprzedzającego lub hydroplaningu.
• Możliwości pojazdu wyposażonego
w układ ABS nie wolno
wykorzystywać w nierozważny lub
niebezpieczny sposób, narażając tym
samym bezpieczeństwo osób
w pojeździe oraz poza nim.
Wszystkie koła i opony pojazdu muszą
być tego samego typu i muszą mieć ten
sam rozmiar, a opony muszą być
odpowiednio napompowane, aby
sygnały odczytywane przez komputer
były precyzyjne.
216
ELEKTRONICZNY
UKŁAD KONTROLI
HAMULCÓW
Pojazd jest wyposażony
w zaawansowany elektroniczny układu
kontroli hamulców, który zawiera układ
zapobiegający blokowaniu kół podczas
hamowania (ABS), układ kontroli
trakcji (TCS), układ wspomagania
hamulców (BAS) oraz układ stabilizacji
toru jazdy (ESC). Wszystkie cztery
układu współpracują ze sobą,
zapewniając stabilność i kontrolę
pojazdu w różnych warunkach.
Pojazd jest również wyposażony
w funkcję asysty przy ruszaniu pod górę
(HSA), układ awaryjnego hamowania
oraz układ wspomagający hamowanie
w deszczu.
UKŁAD ZAPOBIEGAJĄCY
BLOKOWANIU KÓŁ PRZY
HAMOWANIU (ABS)
Układ umożliwia zachowanie kontroli
nad pojazdem w czasie gwałtownego
hamowania poprzez sterowanie
ciśnieniem w hydraulicznym układzie
hamulcowym. Układ zapobiegablokowaniu kół, aby nie dopuścić do
poślizgu podczas hamowania na śliskich
nawierzchniach. Więcej informacji
znajduje się w części „Układ ABS”
rozdziału „Uruchamianie i obsługa”.
OSTRZEŻENIE!
Układ ABS nie może powstrzymywać
praw fizyki oddziałujących na pojazd
i nie może zwiększać przyczepności
ponad poziom wynikający z warunków
panujących na drodze. Układ ABS nie
może zapobiegać kolizjom, włączając
w to wypadki wynikające z nadmiernej
prędkości na zakrętach, jazdy na zbyt
śliskiej nawierzchni lub
hydroplaningu. Możliwości pojazdu
wyposażonego w układ ABS nie wolno
wykorzystywać w nierozważny lub
niebezpieczny sposób, narażając tym
samym bezpieczeństwo osób
w pojeździe oraz poza nim.
UKŁAD KONTROLI
TRAKCJI (TCS)
Układ monitoruje obroty każdego koła
napędzanego. W przypadku wykrycia
poślizgu koła, ślizgające się koło(-a) jest
(s ą) hamowane i obniżana jest moc silnika w celu zapewnienia większej
stabilności i lepszego przyspieszenia.
UKŁAD WSPOMAGANIA
HAMULCÓW (BAS)
Układ uzupełnia działanie układu ABS
poprzez zoptymalizowanie siły
hamowania w przypadku gwałtownego
hamowania. Układ wykrywa gwałtowne
hamowanie, monitorując prędkość i siłę
wciśnięcia pedału hamulca, następnie
generuje optymalne ciśnienie w układzie
hamulcowym. Może to przyczynić się
do skrócenia drogi hamowania.
Bardzo szybkie włączenie hamulców
sprzyja najlepszemu wspomaganiu przez
układ BAS. Aby skorzystać z zalet
układu, należy wywierać stałą siłę
nacisku na pedał hamulca podczas
zatrzymywania pojazdu. Nie zmniejszać
siły wywieranej na pedał hamulca, chyba
że hamowanie nie jest dłużej wymagane.
Po zwolnieniu pedału hamulca układ
BAS jest dezaktywowany.
217
OSTRZEŻENIE!
Układ BAS nie może powstrzymywać
praw fizyki oddziałujących na pojazd
i nie może zwiększać przyczepności
ponad poziom wynikający z warunków
panujących na drodze. Układ BAS nie
może zapobiegać kolizjom, włączając
w to wypadki wynikające z nadmiernej
prędkości na zakrętach, jazdy na zbyt
śliskiej nawierzchni lub
hydroplaningu. Możliwości pojazdu
wyposażonego w układ BAS nie wolno
wykorzystywać w nierozważny lub
niebezpieczny sposób, narażając tym
samym bezpieczeństwo osób
w pojeździe oraz poza nim.ELEKTRONICZNY UKŁAD
STABILIZACJI TORU
JAZDY (ESC)
Układ ten poprawia kontrolę i stabilność
kierunkową w różnych warunkach
jazdy. Układ ESC koryguje
nadsterowność i podsterowność pojazdu
poprzez przyhamowanie wybranego
koła. Możliwe jest również ograniczenie
mocy silnika w celu zredukowania
nadsterowności lub podsterowności
i utrzymania odpowiedniego toru jazdy.
Układ ESC wykorzystuje czujniki
zamontowane w pojeździe do określania
zamierzonego przez kierowcę toru jazdy
i porównuje go z rzeczywistym torem
jazdy. Gdy rzeczywisty tor jazdy nie
pokrywa się z zamierzonym torem
jazdy, układ ESC uruchamia hamulec
odpowiedniego koła, przeciwdziałając
nadsterowności lub podsterowności.
• Nadsterowność to sytuacja, w której
pojazd skręca bardziej niż wynika to
z położenia kierownicy.
• Podsterowność to sytuacja, w której pojazd skręca mniej niż wynika to
z położenia kierownicy.
OSTRZEŻENIE!
Układ stabilizacji toru jazdy (ESC) nie
może powstrzymywać praw fizyki
oddziałujących na pojazd i nie może
zwiększać przyczepności ponad
poziom wynikający z warunków
panujących na drodze. Układ ESC nie
zapobiega kolizjom ani wypadkom
wynikającym z jazdy z nadmierną
prędkością w zakrętach, jazdy po zbyt
śliskiej nawierzchni lub
spowodowanych hydroplaningiem.
Jedynie zachowanie bezpieczeństwa,
koncentracja i doświadczenie kierowcy
może zapobiec wypadkom.
Możliwości pojazdu wyposażonego
w układ ESC nie wolno
wykorzystywać w bezmyślny lub
niebezpieczny sposób, narażając tym
samym bezpieczeństwo osób
znajdujących się w pojeździe oraz pozanim.
218