RĘCZNA SKRZYNIA BIEGÓW
(zależnie od wyposażenia)
OSTRZEŻENIE!
Pozostawienie pojazdu
z niezaciągniętym hamulcem
postojowym może być przyczyną wypadku.
Hamulec postojowy powinien być zawsze
zaciągnięty, gdy w pojeździe nie siedzi kierowca,
zwłaszcza w przypadku pozostawienia pojazdu
na pochyłości.
Przed zmianą biegu wcisnąć pedał sprzęgła do oporu.
Przy wyłączaniu biegu lekko wcisnąć pedał
przyspieszenia. (rys. 143)
Podczas przyspieszania włączać kolejne biegi, nie
omijać żadnego przełożenia. Upewnić się, że przy
ruszaniu włączony jest pierwszy bieg (a nie trzeci).
Ruszanie z trzeciego biegu może spowodować
uszkodzenie sprzęgła.
W większości przypadków podczas jazdy w trybie
miejskim lepiej korzystać z niższych biegów. Zalecamy
używanie szóstego biegu podczas jazdy autostradowej
ze stabilną prędkością, przy niewielkich
przyspieszeniach.
W żadnym wypadku nie opierać nogi na pedale sprzęgła
podczas jazdy lub nie utrzymywać pojazdu na wzniesieniu poprzez częściowe wciśnięcie pedału
sprzęgła. Spowoduje to przedwczesne zużycie sprzęgła.
Aby włączyć wsteczny bieg, przesunąć pierścień
znajdujący się tuż pod gałką dźwigni zmiany biegów do
góry i przestawić dźwignię zmiany biegów w położenie
wstecznego biegu (R).
Wsteczny bieg można włączać wyłącznie po
całkowitym zatrzymaniu pojazdu.
INFORMACJA:
Przy niskiej temperaturze
przestawianie dźwigni zmiany biegów może wymagać
nieco większej siły ze względu na niską temperaturę
oleju przekładniowego. Takie zjawisko jest normalne
i nie jest szkodliwe dla skrzyni biegów.
(rys. 143) Schemat zmiany biegów (sześciobiegowa skrzynia biegów)
234
POZNAWANIE
SAMOCHODU
BEZPIE-
CZEŃSTWO
URUCHAMIANIE I JAZDA
LAMPKI I
KOMUNIKATY
OSTRZEGAWCZEW RAZIE AWARII
OBSŁUGA
SERWISOWA
POJAZDU
DANE
TECHNICZNE
INDEKS
ZMIANA BIEGU NA NIŻSZY
Prawidłowa redukcja biegów przyczynia się do
zmniejszenia zużycia paliwa i wydłuża żywotnośćsilnika.
Włączenie zbyt niskiego biegu podczas
redukcji może spowodować uszkodzenie
silnika, skrzyni biegów lub sprzęgła.
Aby utrzymać bezpieczną prędkość i wydłużyć
żywotność układu hamulcowego, ze stromych
wzniesień należy zjeżdżać na pierwszym lub drugimbiegu.
Przed rozpoczęciem skrętu lub przy podjeżdżaniu pod
górę bieg należy zredukować z odpowiednim
wyprzedzeniem, aby uniknąć zbyt niskich obrotówsilnika. AUTOMATYCZNA SKRZYNIA
BIEGÓW (zależnie odwyposażenia)
Aby nie doszło do uszkodzenia skrzyni
biegów, należy przestrzegać poniższych
zaleceń:
• Dźwignię zmiany biegów przestawiać
w położenie P wyłącznie po całkowitym
zatrzymaniu pojazdu.
• Dźwignię zmiany biegów przestawiać
w położenie lub z położenia R wyłącznie po
całkowitym zatrzymaniu pojazdu, gdy silnik
pracuje na obrotach jałowych.
• Nie przestawiać dźwigni zmiany biegów między
położeniami P, R, N i D, gdy silnik pracuje na
obrotach wyższych od obrotów biegu jałowego.
• Przed włączeniem jakiegokolwiek biegu
pamiętać o mocnym wciśnięciu pedału hamulca.
INFORMACJA: Przed przestawieniem dźwigni
zmiany biegów z położenia P należy wcisnąć
i przytrzymać pedał hamulca.
235
POZNAWANIE SAMOCHODUBEZPIE-
CZEŃSTWOURUCHAMIANIE
I JAZDALAMPKI I
KOMUNIKATY
OSTRZEGAWCZEW RAZIE
AWARII OBSŁUGA
SERWISOWA
POJAZDU
DANE TECHNICZNE INDEKS
Układ blokuje dźwignię zmiany biegów w położeniu P
zawsze, gdy wyłącznik zapłonu znajduje się w położeniu
OFF.
UKŁAD BLOKADY HAMULCA/DŹWIGNI
ZMIANY BIEGÓW
Pojazd jest wyposażony w układ blokady hamulców/
dźwigni zmiany biegów (BTSI), który utrzymuje
dźwignię zmiany biegów w położeniu P aż do włączenia
hamulców. Aby móc przestawić dźwignię zmiany
biegów z położenia P, należy ustawić wyłącznik zapłonu
w położeniu ON/RUN i wcisnąć pedał hamulca (silnik
może pracować lub nie).
SZEŚCIOBIEGOWA AUTOMATYCZNA
SKRZYNIA BIEGÓW
Wskaźnik położenia dźwigni zmiany biegów (na
wyświetlaczu tablicy wskaźników) wskazuje włączone
przełożenie. Wcisnąć pedał hamulca, aby przestawić
dźwignię zmiany biegów z położenia P (patrz „Układ
blokady hamulców/dźwigni zmiany biegów”
w niniejszym rozdziale). Aby rozpocząć jazdę,
przestawić dźwignię zmiany biegów z położenia P lub N
w położenie D.
Elektronicznie sterowana skrzynia biegów zapewnia
precyzyjną zmianę biegów. Układy elektroniczne
skrzyni biegów samoczynnie się kalibrują, więc kilka
pierwszych zmian biegów w nowym pojeździe może
być nieco gwałtownych. Jest to normalne zjawisko,
a procedury precyzyjnych zmian biegów zostaną
wypracowane na dystansie kilkuset kilometrów.Dźwignię zmiany biegów należy przestawiać
z położenia D w położenie P lub R wyłącznie przy
zwolnionym pedale przyspieszenia i po całkowitym
zatrzymaniu pojazdu. Należy pamiętać o wciśnięciu
pedału hamulca przy przedstawianiu dźwigni zmiany
biegów między tymi położeniami.
Dźwignię zmiany biegów można ustawić w położeniach
P, R, N, D i AutoStick
®. Biegi można zmieniać ręcznie
za pomocą funkcji AutoStick
®
(więcej informacji
znajduje się w części „AutoStick
®” rozdziału
„Uruchamianie i jazda”). Przestawienie dźwigni zmiany
biegów w lewo lub w prawo (-/+) w położeniu
AutoStick
®
(poniżej położenia D) powoduje ręczną
zmianę biegu. Wybrane przełożenie zostaje
wyświetlone na zestawie wskaźników w formie cyfry 6,
5, 4, 3, 2 lub 1. (rys. 144)
(rys. 144)
Dźwignia zmiany biegów
237
POZNAWANIE SAMOCHODUBEZPIE-
CZEŃSTWOURUCHAMIANIE
I JAZDALAMPKI I
KOMUNIKATY
OSTRZEGAWCZEW RAZIE
AWARII OBSŁUGA
SERWISOWA
POJAZDU
DANE TECHNICZNE INDEKS
PRZEŁOŻENIA SKRZYNI BIEGÓW
NIE WOLNO zwiększać obrotów silnika podczas
przestawiania dźwigni zmiany biegów z położenia P lub
N w inne położenie.
P (postojowe)
To położenie wspomaga hamulec postojowy poprzez
blokowanie przekładni. Przy tym położeniu dźwigni
zmiany biegów można uruchamiać silnik. W żadnym
wypadku nie wolno przestawiać dźwigni zmiany biegów
w położenie P, gdy pojazd jest w ruchu. Zostawiając
pojazd zaparkowany z dźwignią zmiany biegów w tym
położeniu, włączyć również hamulec postojowy.
Parkując na poziomej nawierzchni, najpierw ustawić
dźwignię zmiany biegów w położeniu P, następnie
włączyć hamulec postojowy.
Parkując na pochyłej nawierzchni, włączyć hamulec
postojowy przed przestawieniem dźwigni zmiany
biegów w położenie P. W przeciwnym razie obciążenie
mechanizmu blokującego może utrudnić wycofanie
dźwigni zmiany biegów z położenia P. Jako dodatkowe
zabezpieczenie skręcić przednie koła w kierunku
krawężnika, jeśli przód pojazdu jest ustawiony w dół
wzniesienia. Jeśli przód pojazdu jest ustawiony w górę
wzniesienia, przednie koła należy skręcić w kierunku
przeciwnym do krawężnika.
OSTRZEŻENIE!
• Ustawienie dźwigni zmiany biegów
w położeniu P nie może zastępować
zaciągnięcia hamulca postojowego. Parkując
pojazd, zawsze należy zaciągać do końca
hamulec postojowy, aby zapobiec ewentualnym
obrażeniom ciała i zniszczeniu mienia wskutek
niezamierzonego ruchu samochodu.
• Pojazd może się stoczyć i wyrządzić szkody,
jeśli nie zostanie prawidłowo unieruchomiony
w położeniu P. Po ustawieniu położenia P
spróbować przestawić dźwignię zmiany biegów
do tyłu (przy zwolnionym pedale hamulca). Przed
opuszczeniem pojazdu upewnić się, że skrzynia
biegów znajduje się w położeniu P.
• Przestawianie dźwigni zmiany biegów
z położenia P lub N jest niebezpieczne, gdy
obroty silnika są wyższe niż obroty jałowe. Jeśli
pedał hamulca nie zostanie mocno wciśnięty,
pojazd może gwałtownie ruszyć do przodu lub do
tyłu. Kierowca może w takiej sytuacji utracić
panowanie nad pojazdem i wjechać w kogoś/coś.
Biegi umożliwiające jazdę należy włączać tylko
wtedy, gdy silnik pracuje na biegu jałowym,
a pedał hamulca jest mocno wciśnięty.
(Dalej)
238
POZNAWANIE
SAMOCHODU
BEZPIE-
CZEŃSTWO
URUCHAMIANIE I JAZDA
LAMPKI I
KOMUNIKATY
OSTRZEGAWCZEW RAZIE AWARII
OBSŁUGA
SERWISOWA
POJAZDU
DANE
TECHNICZNE
INDEKS
• Po zwolnieniu pedału hamulca sprawdzić, czydźwignia zmiany biegów nie przesuwa się z położenia
P.
R (cofanie)
To położenie umożliwia przemieszczanie pojazdu w tył.
Dźwignię zmiany biegów przestawiać w położenie R
wyłącznie po całkowitym zatrzymaniu pojazdu.
N (neutralne)
To położenie należy stosować, gdy pojazd stoi przez
dłuższy czas z pracującym silnikiem. Przy tym położeniu
dźwigni zmiany biegów można uruchamiać silnik. Jeśli
zachodzi konieczność wyjścia z pojazdu, włączyć
hamulec postojowy i ustawić dźwignię zmiany biegów
w położenie P.
OSTRZEŻENIE!
Nie przetaczać pojazdu przy dźwigni
w położeniu N i nigdy nie wyłączać
zapłonu podczas zjeżdżania ze wzniesienia. Są to
niebezpieczne praktyki, które ograniczają
możliwości reakcji kierowcy na działania innych
uczestników ruchu lub zmiany warunków na
drodze. To z kolei może doprowadzić do utraty
kontroli nad pojazdem lub wypadku.
Holowanie, uruchamianie na pych lub
przemieszczanie pojazdu z dźwignią
zmiany biegów w położeniu N może
spowodować bardzo poważne uszkodzenie
skrzyni biegów. Więcej informacji znajduje się
w części „Holowanie rekreacyjne” rozdziału
„Uruchamianie i jazda” oraz w części „Holowanie
niesprawnego pojazdu” rozdziału „Postępowanie
w sytuacjach awaryjnych”.
D (jazda)
Tego położenia należy używać w większości sytuacji,
podczas jazdy w terenie zabudowanym i na trasie.
Położenie zapewnia płynną zmianę biegów w górę i w
dół oraz optymalne zużycie paliwa. Skrzynia biegów
automatycznie włącza zredukowany pierwszy bieg,
następnie drugi, trzeci i czwarty, po czym włącza
bezpośredni piąty bieg i szóste, nadbiegowe
przełożenie. Położenie D zapewnia optymalne
zachowanie pojazdu podczas jazdy we wszystkich
typowych warunkach.
W przypadku częstej zmiany biegów (np. podczas jazdy
z dużym obciążeniem, w górzystym terenie, przy
dużym wietrze wiejącym od przodu lub podczas
holowania ciężkiej przyczepy) należy skorzystać z trybu
AutoStick®
(więcej informacji znajduje się w części
„AutoStick®” rozdziału „Uruchamianie i jazda”), aby
włączyć niższy bieg. W takich warunkach wybranie
niższego przełożenia usprawni jazdę i przyczyni się do
240
POZNAWANIE
SAMOCHODU
BEZPIE-
CZEŃSTWO
URUCHAMIANIE I JAZDA
LAMPKI I
KOMUNIKATY
OSTRZEGAWCZEW RAZIE AWARII
OBSŁUGA
SERWISOWA
POJAZDU
DANE
TECHNICZNE
INDEKS
• dźwignia zmiany biegów w położeniu D,
• osiągnięta odpowiednia temperatura oleju w skrzynibiegów,
• osiągnięta odpowiednia temperatura płynu chłodzącego silnik oraz
• osiągnięta odpowiednia prędkość jazdy.
Sprzęgło przekładni hydrokinetycznej
Automatyczna skrzynia biegów jest wyposażona
w funkcję umożliwiającą zmniejszenie zużycia paliwa.
Przy zadanych prędkościach automatycznie
uruchamiane jest sprzęgło wbudowane w przekładnię
hydrokinetyczną. Działanie układu może sprawiać
wrażenie nietypowego działania skrzyni biegów lub
zmieniać czas reakcji przy zmianie wyższych biegów.
Podczas zwalniania lub przy określonych warunkach
przyspieszania sprzęgło automatycznie się wyłącza.
INFORMACJA: Sprzęgło przekładni
hydrokinetycznej nie włącza się do momentu
osiągnięcia odpowiedniej temperatury oleju w skrzyni
biegów i płynu chłodzącego silnik [standardowo
następuje to po przejechaniu odcinka długości 1,6 -
4,8 km]. Ponieważ prędkość obrotowa silnika jest
wyższa przy wyłączonym sprzęgle przekładni
hydrokinetycznej, użytkownik może odnieść wrażenie,
że zimna skrzynia biegów nie włącza przełożenia
nadbiegowego. Jest to zjawisko normalne. Korzystanie
z funkcji AutoStick
®, gdy skrzynia biegów jest
dostatecznie rozgrzana wykaże, że skrzynia biegów
może włączyć i wyłączyć nadbieg. NAPĘD NA WSZYSTKIE KOŁA
(AWD) (zależnie od wyposażenia)
Ta funkcja zapewnia w razie potrzeby napęd na
wszystkie koła (AWD). Układ pracuje automatycznie
i nie wymaga od kierowcy żadnych działań ani
dodatkowych umiejętności prowadzenia. W
normalnych warunkach drogowych większą część
mocy przenoszą przednie koła. Gdy przednie koła
zaczynają tracić przyczepność, moc jest automatycznie
przenoszona na tylne koła. Im większy poślizg mają
przednie koła, tym większa moc jest przenoszona na
tylne koła.
Dodatkowo, na suchej nawierzchni przy mocno
wciśniętym pedale przyspieszenia (gdy nie może
wystąpić ślizganie się kół), moment obrotowy będzie
prewencyjnie przenoszony na tylną oś w celu
polepszenia dynamiki ruszania i osiągów pojazdu.
Wszystkie koła muszą mieć opony tego
samego rozmiaru i typu. Nie wolno
stosować opon o różnych rozmiarach.
Stosowanie opon o różnych rozmiarach może
spowodować awarię zespołu przenoszenia mocy.
242
POZNAWANIE
SAMOCHODU
BEZPIE-
CZEŃSTWO
URUCHAMIANIE I JAZDA
LAMPKI I
KOMUNIKATY
OSTRZEGAWCZEW RAZIE AWARII
OBSŁUGA
SERWISOWA
POJAZDU
DANE
TECHNICZNE
INDEKS
OBCIĄŻENIE HOLOWANEJ PRZYCZEPY (MAKSYMALNE WARTOŚCI ZNAMIONOWE
OBCIĄŻENIA PRZYCZEPY)
Na poniższym wykresie zaznaczono maksymalne dopuszczalne obciążenie przyczepy, którą można holować przy
określonym układzie napędowym.Silnik/skrzynia biegów Powierzchnia z przodu Maks. GTW(dopuszczalna masaprzyczepy)
(wersja 5- i 7-osobowa) Maks.
obciążenie haka
holowniczego ◊
(wersja 5- i 7-osobowa)
3,6 l/automatyczna 3,7 m kw. 1100 kg 55 kg
2.0 l Diesel/Ręczna
skrzynia biegów 3,7 m kw. 1100 kg 55 kg
Maksymalną prędkość jazdy z przyczepą określają lokalne przepisy ruchu drogowego
◊ Obciążenie haka holowniczego należy uwzględnić jako część łącznej masy osób i ładunku. Nie może być ono większe
niż wartość podana na etykiecie z informacjami dotyczącymi obciążenia i opon.
OBCIĄŻENIE PRZYCZEPY I HAKA
HOLOWNICZEGO
Równomierne rozłożenie obciążenia po obu stronach
osi przyczepy lub większe obciążenie tylnej części
przyczepy może doprowadzić do znacznego
rozkołysania na boki i w efekcie utraty kontroli nad
pojazdem i przyczepą. Nieprzestrzeganie tej zasady
stanowi przyczynę wielu wypadków z udziałem
przyczep.
Nie wolno przekraczać maksymalnego dopuszczalnego
obciążenia podanego na zaczepie holowniczym.
Podczas obliczania obciążenia osi tylnej pojazdu należy uwzględnić:
• Masę haka holowniczego. • Masę wszelkich ładunków lub wyposażenia
znajdującego się wewnątrz lub zamontowanego na
pojeździe.
• Wagę kierowcy i wszystkich pasażerów.
INFORMACJA: Należy pamiętać, że zwiększenie
masy ładunku w lub na przyczepie oznacza zwiększenie
obciążenia pojazdu. Należy również pamiętać, że
dodatkowe opcje montowane fabrycznie oraz
wyposażenie opcjonalne montowane przez dealera
stanowi część całkowitego obciążenia pojazdu. Aby
zapoznać się z maksymalną dopuszczalną masą
pasażerów i ładunku, zapoznać się z informacjami
umieszczonymi na etykiecie z danymi dotyczącymi
opon i ładowności, znajdującej się na płacie drzwi
250
POZNAWANIE
SAMOCHODU
BEZPIE-
CZEŃSTWO
URUCHAMIANIE I JAZDA
LAMPKI I
KOMUNIKATY
OSTRZEGAWCZEW RAZIE AWARII
OBSŁUGA
SERWISOWA
POJAZDU
DANE
TECHNICZNE
INDEKS
WSKAZÓWKI DOTYCZĄCE HOLOWANIA
Przed rozpoczęciem podróży należy przećwiczyć
w miejscu o niskim natężeniu ruchu zakręcanie,
zatrzymywanie i cofanie z doczepioną przyczepą.
Ręczna skrzynia biegów (zależnie od
wyposażenia)
W przypadku holowania przyczepy pojazdem
wyposażonym w ręczną skrzynią biegów należy
ZAWSZE ruszać z pierwszego biegu, aby uniknąć
ślizgania sprzęgła.
Automatyczna skrzynia biegów (zależnie od
wyposażenia)
Podczas holowania dźwignię zmiany biegów można
ustawić w pozycji D. Jednak w przypadku częstej
zmiany biegów w tym zakresie należy wybrać niższe
przełożenie (za pomocą funkcji AutoStick
®).
INFORMACJA: Stosowanie niższego przełożenia
podczas jazdy z dużym obciążeniem poprawi osiągi
pojazdu i zwiększy trwałość skrzyni biegów poprzez
wyeliminowanie zbędnej zmiany przełożeń
i ograniczenie powstawania ciepła. Poprawi to również
wydajność hamowania silnikiem.
W przypadku REGULARNEGO holowania przyczepy
przez okres dłuższy niż 45 minut w sposób ciągły, należy
wymieniać płyn przekładniowy oraz filtr automatycznej
skrzyni biegów zgodnie z harmonogramem opisanym
w części poświęconej „eksploatacji jako radiowóz
policyjny, taksówka, pojazd flotowy lub pojazd służący do częstego holowania przyczep”. Informacje na temat
prawidłowych okresów międzyserwisowych znajdują
się w „Harmonogramie konserwacji”.
Elektroniczny tempomat (zależnie od
wyposażenia)
− Podczas jazdy w terenie pagórkowatym lub z dużym
obciążeniem nie należy korzystać z tempomatu.
− Jeżeli podczas korzystania z funkcji tempomatu dojdzie do spadku prędkości przekraczającego 16 km/h, należy
wyłączyć tempomat w celu odzyskania zamierzonej
prędkości jazdy.
− Podczas jazdy w płaskim terenie i bez dużego obciążenia należy korzystać z tempomatu, aby zmniejszyć zużyciepaliwa.AutoStick
®
− Wybranie odpowiedniego przełożenia za pomocą funkcjiAutoStick
®
pozwoli uniknąć częstej zmiany biegów.
Wybrać najwyższe przełożenie, które zapewnia właściwe
osiągi. Na przykład, należy wybrać „4”, jeżeli pojazd jest
w stanie utrzymać żądaną prędkość. Wybrać zakres „3”
lub „2”, jeżeli jest to konieczne do utrzymania żądanej
prędkości.
− Należy unikać długiej jazdy na wysokich obrotach, aby nie dopuścić do nadmiernego rozgrzania układu. Uniknięcie
zbyt długiej jazdy na wysokich obrotach może wymagać
zmniejszenia prędkości. Jeśli warunki na drodze na to
pozwolą, a obroty spadną do odpowiedniego poziomu,
256
POZNAWANIE
SAMOCHODU
BEZPIE-
CZEŃSTWO
URUCHAMIANIE I JAZDA
LAMPKI I
KOMUNIKATY
OSTRZEGAWCZEW RAZIE AWARII
OBSŁUGA
SERWISOWA
POJAZDU
DANE
TECHNICZNE
INDEKS