pas barkowy znajdował się na klatce piersio-
wej dziecka, a nie na szyi, natomiast pas
biodrowy znajdował się na miednicy, a nie na
brzuchu.
Grupa 3
Dzieci o wadze od 22 kg do 36 kg oraz
wystarczająco wysokie, aby mogły korzy-
stać ze standardowego pasa barkowego,
mogą korzystać z fotelików dziecięcych
grupy 3. Foteliki dziecięce grupy 3 zapew-
niają prowadzenie pasa biodrowego na wy-sokości miednicy dziecka. Dziecko musi być
wystarczająco wysokie, aby pas barkowy
spoczywał na klatce piersiowej dziecka,
a nie na szyi.
Rys. D przedstawia przykład fotelika dzie-
cięcego grupy 3, który prawidłowo zabezpie-
cza dziecko na tylnym siedzeniu.
OSTRZEŻENIE!
• Nieprawidłowy montaż może spowodo-
wać niewłaściwe działanie zabezpie-
czenia dziecka. Może nastąpić samo-
czynne poluzowanie elementu podczas
wypadku. Dziecko może odnieść po-
ważne obrażenia lub zginąć. Podczas
montażu fotelika dziecięcego należy
postępować ściśle według instrukcji
jego producenta.
• Po zamontowaniu fotelika dziecięcego
w pojeździe nie należy przesuwać sie-
dzenia pojazdu do przodu ani do tyłu,
ponieważ może to spowodować polu-
zowanie mocowań fotelika dziecięcego.
Zdemontować fotelik dziecięcy przed
regulacją pozycji siedzenia pojazdu. Po
OSTRZEŻENIE!
ustawieniu pozycji siedzenia pojazdu
należy zamontować fotelik dziecięcy.
• Kiedy fotelik nie jest używany, należy
przymocować go pasem bezpieczeń-
stwa albo zaczepami ISOFIX lub wyjąć
z pojazdu. Nie przewozić niezamoco-
wanego fotelika w pojeździe. W przy-
padku gwałtownego hamowania lub
wypadku przemieszczający się fotelik
może uderzyć w pasażerów lub oparcia
foteli, co może być przyczyną poważ-
nych obrażeń.
Przydatność siedzeń pasażera do za-
mocowania uniwersalnego fotelika
dziecięcego
Zgodnie z dyrektywą Unii Europejskiej 2000/
3/WE, przydatność każdej pozycji siedzenia
pasażera do zamocowania uniwersalnego
fotelika dziecięcego jest przedstawiona
w poniższej tabeli:
Rys. D
BEZPIECZEŃSTWO
158
Uniwersalna tabela ustawień fotelika dziecięcego (lub inna witryna)
Grupa wagowa Przedni fotel pasa-
żeraTylny rząd, skrajne
siedzenieTylny rząd, środ-
kowe siedzenieŚrodkowy rząd,
skrajne siedzenieŚrodkowy rząd,
środkowe siedzenie
Grupa0—do10kg XU/UF UF N/D N/D
Grupa 0+ — do 13 kg X U/UF UF N/D N/D
Grupa1—od9do
18 kgX U/UF UF N/D N/D
Grupa II i III — od
15 do 36 kgX U/UF UF N/D N/D
Znaczenie skrótów użytych w tabeli:
• U = Możliwość stosowania „uniwersalnych”
środków zabezpieczających w danej gru-
pie wagowej.
• X = Miejsce siedzące nieodpowiednie dla
dziecka z danej grupy wagowej.
• UF = możliwość stosowania „uniwersal-
nych” środków zabezpieczających usta-
wianych przodem do kierunku jazdy w da-
nej grupie wagowej.
Jeśli zagłówek uniemożliwia montaż fotelika
dziecięcego, należy go wyregulować (jeśli
jest regulowany).
159
Pasy bezpieczeństwa dla starszych
dzieci
Dzieci o wzroście powyżej 1,5 m mogą zapi-
nać pasy bezpieczeństwa zamiast stosowa-
nia fotelików dziecięcych.
Należy przeprowadzić ten prosty
5-punktowy test, aby ustalić, czy pas bezpie-
czeństwa prawidłowo zabezpiecza dziecko
lub czy nadal powinno się stosować fotelik
dziecięcy grupy 2 lub grupy 3 w celu popra-
wienia ochrony zapewnianej przez pas bez-
pieczeństwa:
1. Czy dziecko może w pełni oprzeć się
o oparcie siedzenia samochodu?
2. Czy kolana dziecka zginają się naturalnie
przed siedziskiem i czy w tym czasie
dziecko nadal prawidłowo opiera się
o oparcie siedzenia?
3. Czy pas barkowy spoczywa na barku
dziecka, pomiędzy szyją i ramieniem?
4. Czy pas biodrowy znajduje się maksy-
malnie nisko, dotykając ud dziecka, a nie
brzucha?5. Czy dziecko może siedzieć w takiej pozy-
cji przez całą podróż?
Jeśli odpowiedź na którekolwiek z tych pytań
brzmi „nie”, oznacza to, że dziecko nadal
musi korzystać w samochodzie z fotelika
dziecięcego grupy 2 lub 3. Jeśli dziecko
używa pasa biodrowo-barkowego, należy co
jakiś czas sprawdzać dopasowanie pasa
i upewnić się, że sprzączka pasa jest za-
pięta. Dziecko zmieniające położenie w fo-
telu (wiercące się) może zmienić położenie
pasa bezpieczeństwa. Jeśli pas barkowy do-
tyka twarzy lub szyi, należy przesunąć dzie-
cko bliżej w stronę środka pojazdu lub zasto-
sować podstawkę podwyższającą, tak aby
zapewnić odpowiednie zabezpieczenie
dziecka pasem bezpieczeństwa.
OSTRZEŻENIE!
W żadnym wypadku nie pozwalać dzie-
cku przekładać pasa barkowego pod ra-
mieniem lub za plecami. W przypadku
zderzenia pas barkowy nie będzie prawid-
łowo zabezpieczał dziecka, co może spo-
wodować poważne obrażenia ciała lub
śmierć. Dziecko musi zawsze mieć pra-
OSTRZEŻENIE!
widłowo założony pas biodrowy i pas ra-
mieniowy pasa bezpieczeństwa.
System mocowań ISOFIX
Pojazd jest wyposażony w system mocowa-
nia fotelików dziecięcych ISOFIX. System
umożliwia zamocowanie fotelików dziecię-
cych ISOFIX bez konieczności używania pa-
sów bezpieczeństwa pojazdu. System ISO-
FIX obejmuje dwa dolne zaczepy znajdujące
Rys. E
161
się w tylnej części siedziska, tam gdzie styka
się ono z oparciem oraz górnego zaczepu
znajdującego się za pozycją siedzenia.
Przykładowy system mocowań fotelików
dziecięcych ISOFIX dla grupy wagowej
1 przedstawiono na rys. E. System moco-
wań fotelików dziecięcych ISOFIX jest do-
stępny również dla innych grup wagowych.
Lokalizowanie mocowań ISOFIX
Dolne zaczepy mają kształt okrągłych prę-
tów i znajdują się za siedziskiem, w miejscu,
gdzie styka się ono z oparciem, poniżej sym-
boli mocowań umieszczonych na oparciu.
Są one widoczne dopiero po nachyleniu się
nad tylnym siedzeniem w celu zamocowania
fotelika dziecięcego. Aby zlokalizować za-
czepy, wystarczy przesunąć rękę wzdłuż
szczeliny na połączeniu oparcia siedzenia
z siedziskiem.
Lokalizowanie mocowań pasów mo-
cujących
Za oparciem każdego tylnego fotela znaj-
dują się zaczepy pasów mocujących. Aby
uzyskać do nich dostęp, należy odciągnąć
od oparcia siedzenia pokryty dywanikiem
panel podłogowy. Spowoduje to odsłonięcie
zaczepów górnych pasów mocujących.Fotelik dziecięcy ISOFIX jest wyposażony
z każdej strony w sztywny drążek. Każdy ma
na końcu sprzączkę do zamocowania pasa
do dolnego zaczepu oraz regulację napięcia
pasa. Foteliki skierowanie przodem do kie-
runku jazdy oraz niektóre foteliki skierowane
tyłem do kierunku jazdy mogą również być
wyposażone w pas mocujący. Pas mocujący
ma na końcu hak umożliwiający zamocowa-
Dolne mocowania na tylnym
siedzeniu
Mocowania pasów mocujących
BEZPIECZEŃSTWO
162
nie do górnego zaczepu pasa mocującego
oraz umożliwiający dociągnięcie pasa po za-
mocowaniu go do zaczepu.
Mocowanie ISOFIX na środkowym
siedzeniu
OSTRZEŻENIE!
• Nie mocować fotelika dziecięcego na
środkowym siedzeniu przy użyciu sys-
temu ISOFIX. Ta pozycja nie jest za-
twierdzona do współpracy z fotelikiem
dziecięcym ISOFIX.
• Nie montować fotelika dziecięcego
ISOFIX wyłącznie przy użyciu środo-
wego pasa mocującego. Do mocowa-
nia fotelika dziecięcego na środkowym
siedzeniu należy użyć pasa bezpie-
czeństwa.
• Nie wolno używać jednego dolnego za-
czepu do mocowania więcej niż jed-
nego fotelika dziecięcego. Więcej infor-
macji o typowych sposobach
montowania można znaleźć w części
„Montaż fotelika z wykorzystaniem sys-
temu mocowania ISOFIX”.
Pas mocujący w środkowym podło-
kietniku
Dla fotelików niemowlęcych przystosowa-
nych do montażu tyłem do kierunku jazdy,
mocowanych na siedzeniu środkowym za
pomocą pasów bezpieczeństwa pojazdu,
tylne środkowe siedzenie zostało wyposa-
żone w pas mocujący w podłokietniku, utrzy-
mujący podłokietnik w pozycji podniesionej.
1. Aby uzyskać dostęp do pasa mocującego
w podłokietniku w środkowym tylnym sie-
dzeniu, należy najpierw opuścić podło-
kietnik. Pas mocujący znajduje się za
podłokietnikiem i jest zaczepiony na pla-
stikowym tylnym panelu siedzenia.
2. Pociągnąć pas do dołu, aby odczepić go
od tylnego panelu siedzenia.
3. Unieść podłokietnik i zamocować hak
pasa mocującego do paska znajdują-
cego się z przodu podłokietnika.
Pas mocujący w podłokietniku
w środkowym tylnym siedzeniu
163
Grupa wagowa Grupa rozmiarowa MocowaniePrzedni fotel pasa-
żeraTylny rząd, skrajne
siedzenie prawe/
leweTylny rząd, środ-
kowe siedzenie
0+—do13kgE ISO/R1 X IL/IL X
D ISO/R2 X IL/IL X
C ISO/R3 X IL/IL X
(1) X X X
I–9do18kgD ISO/R2 X IUF/IUF X
C ISO/R3 X IUF/IUF X
B ISO/F2 X IUF/IUF X
B1 ISO/F2X X IUF/IUF X
A ISO/F3 X IUF/IUF X
(1) X N/D X
II–15do25kg (1) X N/D X
III–22do36kg (1) X N/D X
Znaczenie skrótów użytych w tabeli:
• (1) = w przypadku fotelika nieposiadają-
cego oznaczenia ISO/XX grupy rozmiaro-
wej (A do G) dla wybranej grupy wagowej
producent pojazdu powinien określić zale-
cane miejsce montażu każdego fotelika
z systemu ISOFIX.• IL = odpowiednie dla fotelików dziecięcych
ISOFIX kategorii „Specific for the vehicle”
(dla konkretnego pojazdu), „Restricted”
(z ograniczeniami) lub „Semi-universal”
(częściowo uniwersalne) zatwierdzonych
dla danego typu pojazdów.• IUF = odpowiednie dla fotelików dziecię-
cych ISOFIX przeznaczonych do montażu
przodem do kierunku jazdy. „Uniwersalna”
kategoria podlegająca podziałowi na grupy
wagowe.
• X = miejsce nieodpowiednie do montażu
fotelika dziecięcego z systemem ISOFIX
w danej grupie wagowej i/lub grupie
rozmiarowej.
165
W przypadku montażu fotelika dziecię-
cego zawsze należy postępować zgodnie
z instrukcjami producenta fotelika dzie-
cięcego. W poniższym opisie nie został
omówiony montaż wszystkich typów fo-
telików dziecięcych. W przypadku stoso-
wania uniwersalnego fotelika dziecię-
cego ISOFIX można używać wyłącznie
zatwierdzonych fotelików dziecięcych
z oznaczeniem ECE R44 (wersja R44/
03 lub lepsza) „Uniwersalne ISOFIX”.
Mocowanie fotelika dziecięcego z sy-
stemem ISOFIX
Jeśli fotel, na którym ma zostać zamonto-
wany fotelik dziecięcy jest wyposażony
w pas bezpieczeństwa z automatyczną blo-
kadą zwijacza (ALR), schować pas zgodnie
z poniższymi instrukcjami. Patrz część
„Montaż fotelika dziecięcego z wykorzysta-
niem pasów bezpieczeństwa pojazdu”, aby
dowiedzieć się w jaki rodzaj pasa bezpie-
czeństwa wyposażony jest dany fotel.
1. Poluzować regulatory fotelika dziecię-
cego na dolnych złączach i pasie mocu-
jącym, tak aby było łatwiej przypiąć złą-
cza do zaczepów w samochodzie.2. Umieścić fotelik dziecięcy między dol-
nymi zaczepami danej pozycji siedzącej.
W przypadku niektórych siedzeń w dru-
gim rzędzie może być wymagane pochy-
lenie siedzenia i/lub podniesienie za-
główka (w pojazdach wyposażonych
w regulowane zagłówki), aby zapewnić
lepsze umocowanie. Jeśli tylne siedzenie
w samochodzie można przesunąć do
przodu i do tyłu, można przesunąć je
maksymalnie do tyłu, aby zrobić miejsce
dla fotelika dziecięcego. Można również
przesunąć przednie siedzenie do przodu,
aby zapewnić więcej miejsca dla fotelika
dziecięcego.
3. Przymocować złącza fotelika dziecię-
cego do dolnych zaczepów w danej po-
zycji siedzącej.
4. Jeśli fotelik dziecięcy jest wyposażony
w pas mocujący, należy przymocować go
do górnego zaczepu mocującego. In-
strukcję montażu zaczepu pasa mocują-
cego można znaleźć w sekcji „Montaż
fotelika dziecięcego przy użyciu górnego
zaczepu pasa mocującego”.5. Naciągnąć wszystkie pasy, jednocześnie
dociskając fotelik dziecięcy do siedziska
i oparcia siedzenia. Napiąć pasy, postę-
pując zgodnie z instrukcjami producenta
fotelika dziecięcego.
6. Sprawdzić, czy fotelik dziecięcy jest do-
brze zamocowany, pociągając go do
przodu i do tyłu w miejscu przebiegu
pasa. Nie powinien on przesuwać się
o więcej niż 25 mm w każdym kierunku.
OSTRZEŻENIE!
• Nieprawidłowy montaż fotelika dziecię-
cego w zaczepach systemu ISOFIX
może spowodować niepoprawne dzia-
łanie fotelika. Dziecko może odnieść
poważne obrażenia lub zginąć. Pod-
czas montażu fotelika dziecięcego na-
leży postępować ściśle według instruk-
cji jego producenta.
• Mocowania fotelika dziecięcego są za-
projektowane w taki sposób, aby bez-
piecznie unieruchomić prawidłowo za-
mocowany fotelik dziecięcy. W żadnym
wypadku nie wolno ich wykorzystywać
BEZPIECZEŃSTWO
166
OSTRZEŻENIE!
do mocowania pasów bezpieczeństwa
pojazdu lub do unieruchamiania ba-
gażu.
• Mocowanie fotelika dziecięcego należy
przeprowadzić, gdy pojazd jest zatrzy-
many. Fotelik dziecięcy ISOFIX jest pra-
widłowo zamocowany do wsporników,
gdy słychać kliknięcie.
Montaż fotelika dziecięcego przy uży-
ciu górnego zaczepu pasa mocują-
cego
1. Aby znaleźć zaczep pasa mocującego,
należy spojrzeć za siedzenie, na którym
ma być zamontowany fotelik dziecięcy.
W razie potrzeby przesunąć siedzenie do
przodu, aby uzyskać lepszy dostęp do
zaczepu pasa mocującego. Jeśli nie ma
górnego zaczepu pasa mocującego dla
danej pozycji siedzenia, przesunąć fote-
lik dziecięcy w inną pozycję w samocho-
dzie, gdzie występuje zaczep.2. Aby uzyskać dostęp do umieszczonych
za tylnym siedzeniem zaczepów górnych
pasów mocujących, należy odciągnąć od
oparcia siedzenia pokryty dywanikiem
panel podłogowy. Spowoduje to odsło-
nięcie zaczepów górnych pasów
mocujących.3. Ułożyć pas mocujący tak, aby przebiegał
po najkrótszej linii między zaczepem a fo-
telikiem dziecięcym. Jeśli samochód jest
wyposażony w regulowane tylne za-
główki, należy podnieść zagłówek i jeśli
to możliwe, przeprowadzić pas mocujący
pod zagłówkiem i pomiędzy dwoma
wspornikami. Jeśli nie jest to możliwe,
należy obniżyć zagłówek i przełożyć pas
mocujący po zewnętrznej stronie
zagłówka.
4. W przypadku montażu fotelika na środko-
wym siedzeniu należy przełożyć pas mo-
cujący nad oparciem i zagłówkiem, a na-
stępnie przymocować hak do zaczepu
pasa mocującego, znajdującego się na
tylnej powierzchni siedzeń.
5. Przyczepić hak pasa mocującego fotelika
dziecięcego do górnego zaczepu pasa
mocującego, jak pokazano na ilustracji.
Mocowanie górnego pasa
mocującego (umieszczone na
oparciu siedzenia)
167